Dünyaca ünlü roman, hikâye/öykü, oyun yazarımız, aslen Kastamonu Devrekâni nüfusuna kayıtlı, ancak babası Hâkim Cemil Atay’ın görev yeri dolayısıyla 12 Ekim 1934 tarihinde İnebolu’da doğan Oğuz Atay (Ölümü: İstanbul 13 Aralık 1977), Türkiye’nin sanat gündemindeki yerini sağlamlaştırarak korumayı sürdürüyor. 43 yaşında kansere yenik düşmeseydi, kim bilir daha ne başarılara imza atacaktı?

  Hürriyet gazetesinde 21 Temmuz 2023 tarihli baskıda okuduğumuz bir haber, Kastamonuluları (hassas, sanatsever) hem gururlandırdı hem de hüzünlendirdi. Habere göre, Yıldız Teknik Üniversitesi Rektörlüğü eski öğretim görevlisi/üyesi Doç. Dr. Oğuz  Atay’ın anısını yaşatmak amacıyla yaklaşık 50 yıl önce yazdığı Topoğrafya adlı ders kitabının yeni tasarımlı ikinci baskısını yaptırarak kamuoyuna sundu. Rektör Prof. Dr. Tamer Yılmaz olayı şöyle özetledi: “Atay’ın anısını yaşatmak için yaklaşık 50 yıl önce yazdığı Topoğrafya adlı mesleki kitabı yeni tasarımı ile yeniden bastırarak kütüphanelerdeki yerini almasını sağladık.”

Değerli yazarımız Oğuz Atay’ın Yıldız Teknik Üniversitesi ve Topoğrafya ders kitabıyla ilgisini biraz açıklamamız gerekiyor. Oğuz Atay, İTÜ İnşaat Fakültesini 1957 yılında bitirmiş bir inşaat mühendisiydi. Fakülteyi bitirince altı ay kadar Anayol Şirketinde mühendis olarak çalıştı. Yedek subaylık dönüşü (1959) Denizcilik Bankası İstanbul Şehir İşletmeleri Müdürlüğünde görev alıp şirketin bakım, onarım, inşaat işlerinde kontrol mühendisliği yaptı (17 Temmuz 1959-3 Kasım 1962). İşte bu görevi sırasında Yıldız Teknik Üniversitesinin öncesi konumundaki mühendis yetiştiren İstanbul Yüksek Teknik Okulu İnşaat Bölümünde de 1960 yılından itibaren öğretim görevlisi ünvanıyla ders vermeye başladı. Yüksek Okul, 1969 yılında çıkarılan bir kanunla İstanbul Devlet Mühendislik Mimarlık Akademisi adını aldı. Oğuz Atay, 1962 yılında  İstanbul Şehir Hatları İşletmesindeki görevinden istifa etmiş, İstanbul Yüksek Teknik Okuluna Öğretim Üyesi olmuştu. Akademi döneminde Harita Kadastro Bölümü Ölçme Bilgisi Kürsüsünde öğretim üyeliğini sürdürdü. Akademide topoğrafya ve yol inşaatı derslerini verdi. 1970 yılında Akademi öğrencileri için Topoğrafya ders kitabını yayımladı. 1975 yılında Doçentliğe terfi etti. Girişte belirttiğimiz gibi 1977 yılında genç yaşta aramızdan ayrıldı. Akademi, 1982 yılında YÖK kanunu ile Yıldız Üniversitesi/Yıldız Teknik Üniversitesine dönüştürüldü. YTÜ Rektörlüğü Oğuz Atay’la pamuk ipliği derecesindeki bağını, isteseydi görmezden gelir, kimse de üzerinde durmazdı. Mühendislik ayrı, yazarlık ayrı alanlardı sonuç olarak…

Gazetedeki haberi okuyunca önce kitabın yeni baskısını elde etmek istedik, satışta göremedik. Birinci baskı 350-400 liraydı. YTÜ öğretim üyesi, halk edebiyatı araştırmaları dolayısıyla kendini yakından tanıdığımız Prof. Dr. Aynur Koçak’ın yakın ilgisiyle yeni baskıyı Ankara’ya getirtip inceleme fırsatı bulduk.

Topoğrafya’yı inceleyince, yine aklımıza Kastamonuluların Oğuz Atay’a niçin yeterince sahip çıkmadıkları düşüncesi takılıp kaldı. Kastamonu kültürüyle ilgili pek çok düşüncenin, hayalin gerçekleştiğini görmüştük. Açılmaz, yapılmaz denilen Ilgaz Tüneli bile yapılmış, İstiklal Yolu Millî Parkı resmen kurulmuş, Orhan Şaik Gökyay, M. Behçet Necatigil, Rıfat Ilgaz, Mehmet Âkif Ersoy şehirde, ilçelerde değerini bulan yazarlar olmuşlardı. Ya Oğuz Atay? Valiliğe verdiğimiz 15 Mart 2021 tarihli dilekçeye hâlâ bir cevap almış değiliz. Bize lütfen göstermelik yazı yarışması, nadirattan sempozyumlar düzenliyoruz, diye cevap verilmesin. İnebolu’daki büstü ve park   sokağından söz edilmesin. Neşet Ertaş’a Kırşehir Üniversitesinde ve ilde verilen değerin dörtte birine razıyız. Her ilçede hemen hemen bir kültür merkezi inşa edildi. Memleketi Devrekâni’de, ili Kastamonu’da Oğuz Atay’ın  hangi izi var?

Düşüne düşüne sonunda ne yapmam gerektiğini anladım galiba. Öncelikle Kastamonulu veya Kastamonu’yu seven bir Yeni Türk Edebiyatı Öğretim Üyesi bulacağız. Sonra; “Kastamonuluların Ünlü Yazarları Oğuz Atay’a Duydukları Olumlu Olumsuz Tepkiler, Nedenleri?” başlıklı görüşme, anket tekniklerinin kullanıldığı bir araştırma projesi hazırlayacağız. KTB ve Kastamonu Valiliğine araştırma izni için başvuracağız. (İl yöneticilerinin, belediye başkanlarının, siyasi parti temsilcilerinin, STK’lerin, muhtarların ve halkın görüşlerini almak için). Bakalım yıl sonuna doğru araştırmaya başlayabilecek miyiz?

Oğuz Atay’ın değerini bilen Yıldız Teknik Üniversitesi yöneticilerine, çalışanlarına, Kastamonu’dan binlerce teşekkür, selam, saygı… Bilmeyenlere ne diyeyim? Hiç! Demek ki ben derdimi, düşüncemi yeterince anlatamamışım. Suç kalemimizde…