Ponto Dede Türbesi

İLİ                    KASTAMONU

İLÇESİ             BOZKURT

YERİ                YAŞARLI KÖYÜ

PONTO Dede türbesi Bozkurt İlçe merkezine 9 km mesafede Yaşarlı Köyünde Ponto Mezarlığı denilen yerdedir.

Ponto;  Bu civarlarda Gemi kurtarma veya gemiyi karaya bağlama işlerinde kullanılan düz tabanlı bir duba olarak anlatılmaktadır. Ponto kelimesi ise aynı zamanda geminin karadan denize indirilmesi için kullanılan ve geminin yüzdürülmesine yardımcı olan dubalar anlamına gelmektedir.

Ponto dede diye bilinen zat ise halk arasında insanların cehennem ateşinden kurtulması için onlara cennet  yolunu gösteren ve onları cehennemden kurtulmaları için ömrünü bu yolda harcayan kimse olarak bilinmektedir.

Yaşarlı köyünün Oğuz Türklerinden Kayı boyundan bir obanın buraya yerleştiği bilinmektedir. Hem denizcilik hem de küçük ve büyükbaş hayvancılık yaptıkları anlatılmaktadır. Geçmişteki bir yerleşim yerinin yakınına yerleştikleri ve kayıların bu köye yaşarlı dedikleri anlatılmaktadır. Eski yerleşim  yeri ise ponto mezarlığı olarak bilinmektedir.

Eski yerleşim yerinin yakınındaki Kıran Düzü denilen tepenin yanındaki Kaya Dibi denilen yerde ise bir mağara vardır. Bir kısmı tahrip edilen bu mağaranın girişindeki alınlıkta yerlerinden kısmen sökülmüş aslan ve boğa kabartmasının kalıntıları vardır. Mağaranın girişindeki yer ise aslında bir sunaktır. Tanrılara adakların sunulduğu yer olarak bilinmektedir. Bu mağaranın insan eli ile yapılmış kısımlarının  en azından beş bin yıllık olduğu anlatılmaktadır. İçerisinde iki adet ölü sediri dikkati çekmektedir. Bu eski yerleşim yerinin işin uzmanlarınca araştırılıp tarihlendirilmesi ise Kastamonu tarihi ve turizmi açısından da önemlidir.

Bozkurt ilçe merkezine yakınlığı bakımından da bu civara ve özellikle Beldeğirmenindeki tarihi Bayazıd Çınarını görmeye gelenler için ise Ponto eski yerleşim yeri ve mağara ile türbe bir alternatif gezi güzergahı olabilecek önemdedir.

Başsökü ve kiraz sökü köylerini de bünyesinde toplayan ve günümüzden 20 yıl kadar önce köyden İstanbul’a göç edenlerce kurulan Yaşarlı  köyü yardımlaşma ve yaşatma derneği her yıl kurban bayramlarında köye gelmekte ve bayramın ikinci ve üçüncü günleri yemekli toplantılar düzenlemeyi gelenek haline getirmişlerdir.  Böylece hem kaynaşma  sağlanmakta ve hem de köy meydanı ve Caminin yanında çeşitli yöresel oyunlar da sergilenmektedir. Topluca yemek yenilmesi de dikkati çekmektedir.

Ancak bu köy eski bir yerleşim yeri olduğu için burada bilimsel çalışmalara ihtiyaç vardır. Mağara içindeki duvar resimleri iz ve işaretler bir bilim ekibi tarafından incelenmeli ve ponto mezarlığında da bir çalışma yapılmalıdır.

Yine aynı zamanda  İşiğan köyü, görentaş köyü yakınındaki Uluyol Türbesi ile Alantepe köyündeki  Gülment Türbesi de İnanç turizmi açısından bir program dahilinde ziyaret edilebilir.

Bozkurt ilçesi de eski bir yerleşim yeri olup şehir  eski Pazar yeri denilen yerde gelişmeye başlamıştır.

Ezine Çayı ise İlçenin içinden geçmektedir. Burada da çok eski bir mezarlık vardır. Bazılar da bu mezarlığı rum mezarlığı olarak anlatmaktadırlar. Bahçe deresi ile ezine çayının birleştiği notada oluşan düzlükte bozkurt ilçesi gelişmiş ve büyük bir kısmı dere yatağına doğru büyümüştür.

Ortaçağda burada Bizans hakimiyeti olup daha sonra Çobaanoğulları ve Candaroğulları buraya hakim olmuşlardır. Belen tepesi, Hene Tepesi ve Irma tepeleri  de tarihi açıdan araştırılmayı beklemektedir.

Bize düşen ise Gümlet türbesi, Uluyol türbesi ve Ponto türbesinde yatanlara mekanları cennet ruhları şad olsun demek düşer.

             Zühtü Aslan