Kastamonu Üniversitesi ve Merkez Belediye Başkanlığının 100. Yıl Kutlama Çalışmaları İçinde Özel Bir Kitap: Kastamonu Tarihi Araştırmaları
18 Aralık 2023 Pazartesi günü Kastamonu Üniversitesi Merkez Kütüphanesinin Sezai Karakoç Salonu’nda düzenlenen Türk Dil Kurumu’nun “Türk Diline Emek Verenler” dizisi çerçevesinde hazırladığı “Nal Tan Belgeselinin İlk Gösterimi” toplantısı sırasında ilimizle ilgili bazı yeni kitap ve dergiler de bize armağan edildi. Bunlar içinde kapağında Kastamonu Üniversitesi ve Kastamonu Belediye Başkanlığının logolarının bulunduğu bir kitap, Ankara’ya dönünce ilk incelediğimiz eser oldu.
Türkiye Cumhuriyeti’nin 100. Yılına Armağan, Kastamonu Tarihi Araştırmaları (Şehir, Toplum ve Ekonomi), (Editörler, Şerif Demir, Orçun Nalezen), Ankara, 2023, Berikan Yayınevi, 604 s. Kastamonu Belediyesi Kültür Hizmeti.
Kitabı yayınlayan, birinci takdim yazan Belediye Başkanı Op. Dr. R. Galip Vidinlioğlu, Kastamonu Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Ahmet Hamdi Topal ve yayın hazırlıklarını yapan İnsan ve Toplum Bilimleri Fakültesinin Dekanı Prof. Mehmet Serhat Yılmaz da toplantıda hazır bulunuyorlardı. Prof. Dr. M. Serhat Yılmaz Fen Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü bundan yirmi yıl önce 2003’te kurulduğunda Yrd. Doç. Dr. unvanıyla ilk atanan öğretim üyesiydi. Bölümün güçlenip, Kastamonu tarihiyle ilgili araştırmalar yapıp yayınlanmasında emeği çoktur. Kastamonu tarihçilerinden Prof. Dr. Cevdet Yakupoğlu ve Dr. Mustafa Eski de kendisine yardımcı olmuşlardır.
Kastamonu tarihiyle ilgili on dokuz araştırma ürünü makalenin yer aldığı kitaba iki takdim yazısıyla editörlerin giriş yazılarından bazı cümlelerin altını çizerek değerlendirmelerimize başlamak istiyoruz.
“Kastamonu’nun tarihi Anadolu’nun, Anadolu Türklüğünün ve millî kurtuluş mücadelemizin tüm özel ayrıntılarını barındırmaktadır. Kastamonu’nun hikayesi Türk halkının Anadolu medeniyetine katkısında bağımsızlık tutkusunu da yansıtmaktadır. Kastamonu Üniversitesi Tarih Bölümü’nün değerli tarihçileri tarafından kaleme alınmış ve Kastamonu Belediyesi tarafından bir kültür hizmeti olarak yayınlanan bu eserin şehrimizin tarihi hakkında yazılacak yeni çalışmalara kaynaklık etmesini dilerim. Op. Dr. R. Galip Vidinlioğlu”.
“Türkiye Cumhuriyeti’nin 100. Yılına armağan olarak kaleme alınan bu eserde Kastamonu tarihi çeşitli yönleriyle ele alınmaktadır. Eser Üniversitemiz İnsan ve Toplum Bilimleri Fakültesi Tarih Bölümü akademisyenlerinin gayretleriyle ortaya çıkmıştır. Tarih Bölümü ilk öğrencilerini 2003 yılında kabul etmişti, dolayısıyla bu kitap, Tarih Bölümü’nün de 20. yılına tevafuk etmektedir. Böyle bir eserin ortaya çıkmasında katkıda bulunan Tarih Bölümü mensuplarına ve yetiştirdiği öğrencilere teşekkür ederim. Prof. Dr. Ahmet Hamdi Topal”.
“İlk defa 2021 yılında Kastamonu Üniversitesi İnsan ve Toplum Bilimleri Fakültesi Tarih Bölümü kurullarında tartışılan bu kitap, iki yıllık bir çalışmanın ürünüdür. Yaklaşık 20 yıl önce kurulan bölümümüz akademik kadrosu, Kastamonu tarihi literatürüne değerli katkılar sağlamış ve sağlamakta olan tarihçilerden bazılarını barındırmaktadır. Kastamonu tarihi üzerine yetkinleşmiş bu kadronun elinden bir kitap çalışmasını ortaya çıkarmayı ve bunu Cumhuriyet’in İlanının 100. yılına armağan etmeyi anlamlı ve değerli bir girişim olarak görüyoruz. Zira Kastamonu, Anadolu Türklüğü için daima merkezî önemde olmuş, Kastamonu halkı son defa İstiklal Harbi’nde gösterdiği fedakârlıklarla Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluş hikâyesinde son derece özel bir yer edinmiştir. Doç. Dr. Şerif Demir, Dr. Orçun Nalezen”.
Kitapta yer alan 19 makaleyi tek tek konusu ve önemiyle ele almak isterdik. Ne yazık ki köşe yazıları için yerimiz sınırlı. Bu yüzden ilgi alanıma girdiği için bilhassa okuduğumuz, çok yararlandığımız makalelerin adını ve yazarını vermekle yetineceğim.
Mehmet Serhat Yılmaz “Kuruluşunun Yirminci Yılında Tarih Bölümünün Kısa Bir Tarihi (2003-2023)”, Cevdet Yakupoğlu “Selçuklu Uç Beylerbeyi Çobanoğlu Yavlak Arslan’ı Kim Öldürdü?”, Sinem Aydoğan Demir, Okan Demir “Tarih Öncesi Dönemlerden Roma Egemenliğinin Başlangıcına Kastamonu Tarihi”, Çetin Kaya, “Kastamoniyye (Kastamonu) Türkmenleri ile Mücadelede Üç Moğol Komutan: Anit, Kerey, Kökedey”, Mehmet Kıldıroğlu, “Kastamonu ve Çevresinde Kıpçaklar”, Dilber Usul, “Kutbuddin Şirazî ve Kastamonu Seyahati”, Namiq Musalı, “Hüsâmeddin Hasan El-Hôyî’nin Mültemisât’ına Göre III. Yüzyılın Sonlarında Kastamonu’da Sosyo-Kültürel Hayat”, Mustafa Eğilmez, Özcan Oğur, “Tarihi Kebkebirler Mahallesi ve Kastamonu Şehir Tarihindeki Önemi”, Alaattin Dolu, “18. Yüzyılda Kastamonu İsmail Bey Külliyesine Dair Gözlemler”, Cevdet Yakupoğlu, “Kastamonu Ekonomisinin Lokomotifi Küre Bakır Madenleri (Tarihî Arka Plan), Fahri Maden, XIV. Yüzyıldan XX. Yüzyıla Araç Bölgesindeki Cami, Tekke, Türbe ve Vakıflar”, Veli İlker Dağsever, XV. ve XVI. Yüzyılda Daday Örneğinde Tekke ve Zaviyelerin Ekonomik Durumu”, Sibel Kundakçı, Orçun Nalezen, “Osmanlı Devri Başlarında Kastamonu Kazası’nda Nüfus ve Yerleşme”, Sevda Özkaya Sofu, “Kastamonu’da Memleket Tabibliği Uygulaması”, Gülşah Kaya, “Hasan Tahsin’in Kastamonu Vilayet Gazetesi’ndeki Ziraat ve Ekonomi İle İlgili Yazıları (1920)”, Ercan Çelebi, “Millî Mücadele Yıllarında Kastamonu’da Genel Durum (1918-1923)”, Mehmet Serhat Yılmaz, “İlk Kadın Kastamonu Milletvekili Hacer Dicle (1902-1966)”, Emine Pür, “Bakanların Kastamonu Gezileri (1923-1950)”, Şerif Demir, “Yassıada Mahkemelerinde Kastamonu Milletvekilleri”.
Sonuç olarak diyebiliriz ki tam 100. yıla ve Kastamonu Üniversitesi’ne yakışır bir çalışma olmuş. Kastamonu Merkez Belediye Başkanlığımızın da katkılarıyla devletimize, aziz milletimize, bilim dünyamıza armağan edilmiş. Başta Sayın Rektör, Dekan, makale yazarları olmak üzere bütün emeği geçenleri yürekten kutluyoruz. Devletimiz nice yüzyıllara, üniversitemiz ise nice yirmi yıllara ulaşsın. Allah devletimize, milletimize zeval vermesin. Merkez Belediye Başkanımız daima devlete ve millete hayırlı işlerin, çalışmaların ya içinde ya da yanında olmuştur.
Saygılar…
