SELÇUK HANIM TÜRBESİ
İLİ KASTAMONU
İLÇESİ MERKEZ
YERİ DURÇAY KÖYÜ
Kastamonu Merkez Duruçay köyündeki Selçuk Hanım Türbesinde yatan hatun Candaroğulları beyi İsfendiyar Beyin torunu ve Çankırı Sancak Beyi ve İkinci Murat Hanın eniştesi Çankırı Sancak Beyi olan Candaroğlu Emir Kasım Beyin Kızıdır. Annesi Osmanlı Hanedanından ve Fatih Sultan Mehmet Hanın Halası olan Civan Sultandır.
Babası Kasım Bey ise Çankırı’da sancak beyi olarak görev yaptığı sırada günümüzde Çankırı İmaret Mahallesi diye bilinen yerdeki İmaret Camisini yaptıran kişidir. Bu caminin yapılış tarihi miladi 1397 yılıdır. Ancak bu tarihte Kasım Bey henüz 9 yaşındadır. Bu dönemde Çankırı sancak beyi olarak görevlendirilmesi onun Babası İsfendiyar Beyin Himayesinde hem Çankırı da eğitim aldığı hem de bu sırada sancak beyi değil sadece Emir olduğuna işaret eder. Kasım Bey 1425 Yılında Civan Sultan ile evlendirilmiş ve Düğün Armağanı olarak da Kemah ve Duruçay civarlarındaki arazilerde Civan Sultana mehir olarak verilmiştir. Selçuk Hatunun babası Kasım Bey de Kemah köyündeki türbesinde yatmakta iken bu türbe 1954 yılında yıkılmış mezar taşları da Kastamonu Müzesi bahçesine nakledilmiştir. Kasım Beyin kızı henüz 4 yaşında iken 1429 yılı zilhicce ayının ortasınında vefat etmiş ve babası Kasım Bey tarafından Duruçay da adına türbe inşa edilmiş ancak bu türbe de 1954 yılında yıkılarak Selçuk Hanımın mezar taşı da Kastamonu müzesine nakledilmiştir. Kasım Beyin bu tarihten sonrasında ise Çankırı Merkeze yerleştiğini ve burada Sancak Beyi olarak görev yaptığını biliyoruz.
Merak edenler ve ilgilenenler için Kastamonu Arkeoloji müzesi bahçesindeki 23 ve 25 nolu arşiv numarası yazılı olan mezar taşlarında bu bilgilerin görebilirler.
Arapça harfler ile yazılı olan mezar taşlarının baş ve yan taşlarında “Hüvelbaki intikale el marufe es saide es şehide Selçuk Binti Kasım, Min daril fena il darül beka fi evsati şehri zilhicce fi sene selase ve selasine ve semane miye “ şeklinde okumaya çalıştığımız yazıların bu günümüzde kullanılan Türkçeye çevirmeye çalıştığımızda Selçuk Hanımı hakkındaki tarihi belge bunu ispat etmeye yetip artmaktadır.
Burada şunu belirtmekte yarar var. Cumhuriyet döneminde çok sayıda türbe yıkılmış ve bunların bazıların mezar taşları da Kastamonu Müzesine nakledilmiştir.
Bir uzman eşliğinde buradaki çok sayıda bulunan mezar taşlarından Kastamonu Çobanoğlu Beyliği, Candaroğlu Beyliği ve Osmanlı Dönemlerine ait tarihi bilgiler elde edilebilir. Ancak bu güne kadar bu müzenin bahçesindeki bu mezar taşları ile ilgili herhangi bir bilimsel çalışmanın da henüz yapılmadığını biliyoruz.
Günümüzde de özellikle yabancı gezginlerin Müslüman mezarları ile türbe ve Camiler civarında Altın olduğu bilgisi yayılmakta bu da kaçak kazılara yol acımakta ve hem tarihimiz hem de kültürümüz yok edilmeye çalışılmaktadır . Bu durum ise günümüzde kaçak define avcılarının iştahını kabartmakta ve çok sayıda kaçak kazılar yapılmaktadır. Bunu önlemenin yolu ise bence önleyici tedbirlerin alınmasının yanı sıra bu ve benzeri konularda eğitim çalışmalarını da gündeme alınmasını gerektirmektedir.
Hem yerli hem de yabancı misafirleri Kastamonu tarihi ve turistik yerlerini gezdirip gelen misafirlere anlatmaya çalışıyorum. Ancak yabancı menşeili kişilerin gezdikleri yerleri gelişi güzel değil bilinçli bir şekilde halka anlatmak ve bu tarih ve kültür kaybını da önlemek gerekir diye düşünüyorum.
Selçuk Hanımım makamı cennet ruhu şad olsun.
Zühtü Aslan
