Sadi Sadullah Çelebi Türbesi

İLİ                KASTAMONU

İLÇESİ         DADAY

YERİ            HONSALAR KÖYÜ

Sadi Sadullah Çelebi Türbesi, Daday İlçe merkezine 6 km mesafede Honsalar Köyünün Güney Doğusundaki küçük tepenin kuzeye bakan kısmındadır. Bu türbenin biraz güney doğusunda ise Honsalar Tümülüsü bulunmaktadır.

Sadi Sadullah Çelebinin doğu tarihi bilinmemektedir. Kastamonu ve  İstanbul’da tahsil hayatını tamamlamış ve Osmanlı Devletinde onuncu Şeyhülislam olarak görev yapmıştır.  Osmanlı kayıtlarında  Şeyhülislam  Sadullah Sadi Efendi olarak adı geçmektedir. Bazı tarihçiler ise Şeyhülislam  Sadi Sadullah Çelebi Efendi olarak kitaplarında bu isimle kaydetmişlerdir. Bazı yazarların listesinde ikinci Şeyhülislam olarak  Molla Yegan’ı göstermişler ve bu listede  Sadullah Sadi Efendi ise on birinci Şeyhülislam olarak listede yer almıştır. Şeyhülislam olarak 1534- 1539 yılları arasında görev yapmıştır. Tüm kayıt ve kitaplarda Kemal Paşazade Ahmet Şemseddin Efendiden sonra Şeyhülislamlık görevini yaptığı kayıtlıdır. Kendisinden sonra ise Şeyhülislam olarak Çivici zade Muhiddin Mehmet Efendinin Şeyhülislam olarak görev yaptığı bilinmektedir. Kanuni Sultan Süleyman Han zamanında Şeyhülislam olarak görev yapan Sadi Sadullah Çelebi miladi 1539 yılında İstanbul’da hakka yürümüştür. Cenazesi ise vasiyeti gereğince Kastamonu ili Daday İlçesi Honsalar köyüne defnedilmiştir.

Günümüzde ise Honsalar köyünün adı Ali Paşa Köyü olarak değiştirilmiştir. Ali Paşa ise bir Osmanlı Paşasıdır ve  bu köydeki Tarihi Camiyi de yaptıran zatı muhteremdir.

Şeyhülislam Sadi Sadullah Çelebinin türbesinin üstündeki ahşap yapı günümüzde yıkılmış olup mezarın üstü açıktır. Mezarın çevresi düzgün yapılı taşlar ile çevrili vaziyettedir.

Halk arasındaki İnanışa göre ise Ballı Dağdaki türbeyi ziyaret edip köyüne dönerken Sadullah Efendinin atı uçarak Honsalar köyündeki bu türbenin yanına gelmiş ve atın ayak izleri ise türbenin yanındaki bir taşın üzerinde halen durmaktadır.

Yağmur dualarında ve köy halkı ve civar köyler arasında halen ziyaret edilmekte ve ramazan ile kurban bayramları öncesi yapılan ziyaretlerde köy halkı birlikte türbenin yanında toplanmaktadır. Kuran okunup dualar yapıldıktan sonra da köy halkının yanlarında alıp geldikleri ekmekler ve şehirden gelenlerin yanlarında alıp geldikleri simit, leblebi ve benzerleri burada toplananlara dağıtılmaktadır.

Bu gelenek yıllardır sürmekte ve halen de devam etmektedir. Türbenin bulunduğu yerin yakınında bulunan yol kavşağı ve buradan köye doğru inen yolun Daday’dan köye doğru gidiş yönünde sağ tarafta kalan türbe halk arasında sınangılı bir yer olarak bilinmektedir. Dua etmeden gelip geçenlerin başına bir şey geleceğine inanılmaktadır.

Türbenin bakım ve onarımına ihtiyaç vardır. Üzerindeki yıkılan ve yok olan yapının yeniden yapılması ise Daday turizmi açısından önem arz etmektedir. Yanındaki Hosalar Tümülüsü ile bu türbe ve buradaki Ali Paşa Camisi ve köydeki tarihi Hamam hem kültür turizmi ve hem de İnanç turizmi açısından önemli bir alandır. Türbenin ve tümülüsün çevresi ise çevre düzenlemesinin yapılması ve yön levhalarının yol boyuna yerleştirilmesinin zamanı gelmiştir.

Günümüzde ise Daday İlçesi Atlı Turizm açısından ileri seviyededir. Buna tarih, kültür ve İnanç turizminin de ilave edilmesi durumunda önemli bir turizm merkezi olmayı bekleyen Daday İlçesi  aynı zamanda Gastronomi turizmi ile Doğa turizmi açısından da dikkati çekmektedir. Daday İlçe merkezinde bulunan Meslek Yüksek Okulu da Gastronomi Turizmi açısından önemli bir kuruluştur. Bu yüksek okulun eğitim alanının diğer turizm alanlarını da içine alacak şekilde genişletilmesi gerekmektedir.

Şeyhülislam Sadi Sadullah  Çelebinin mekanı cennet ruhu şad olsun.

         Zühtü Aslan