Kastamonu’da siyasi yelpazenin sağında yer alan partilerin oy dağılımındaki hegemonyası bariz üstünlükte, “iki kere iki dört eder” kadar itiraz götürmez, kırsal yerleşimlerde bu ağırlık çok daha kallavi…
Sosyal demokratların “sıfır” çektiği sandıklar var.
1980 öncesinde pekala başa güreşebiliyordu “sol”…
Bugün esamesinin okunmadığı ilçelerde dahi yerel yönetim sahibiydi.
1980 sonrasında halat niye koptu?..
“Sosyal demokrat” yahut “Kemalist” kimlikli o “sol” nereye gitti?
(“Sosyal demokratlar” yahut “solcular”…
1970 sonu ile 1980’li yılları analiz edememeleri halinde, ki yeltendiklerini dahi şüpheli, geleceğin seçimlerinde de “bir varmış bir yokmuş” diye başlayan masalın baş kahramanı olma riski ile hep karşı karşıyalar.)
1977’nin 5 Haziran’ı “80 öncesi” olarak ifade edilen tarihi sürecin son genel seçimine tanık oldu…
Katılın oranı çok düşüktü, Kastamonu’daki “241 bin 385” seçmenden 178 bin 418’i sandık başına gitti ve geçerli oy ola ola “172 bin 184” oldu, “yüzde 73.9” katılım.
Milletin siyasi atmosferden bıktığı yıllar…
“Kardeş kavgası” caba.
Kastamonu o vakit “5” milletvekili çıkarıyordu…
“80 bin 748” oy alan Adalet Partisi “3” milletvekili çıkardı o seçimde, oyların yüzde 46.9’una tekabül ediyor, “”Fethi Acar, Hilmi Dura, Ali Nihat Karol”.
İkinci parti CHP idi Kastamonu’da…
“52 bin 614” oy alarak “2” milletvekili çıkardı, oyların yüzde 30.6’sı, “Vecdi İlhan ve Sabri Tığlı”.
Sağ cenahın diğer 3 partisi (MHP, CGP, MSP) sırasıyla dizildiler alt alta…
En baba oy alan “yüzde 7.7” alabildi.
ABD baktı böyle olmuyor…
Ordu yönetime el koydu 1980’de.
Uzatmayayım…
Yeniden demokrasiye geçmeye karar verildi.
6 Kasım 1983 genel seçimi…
Ülke sathında 3 parti ve bağımsız adaylar seçime girebilme “izni” alabildi.
Turgut Özal’ın Anavatan Partisi, Necdet Calp’in Halkçı Partisi ve Turgut Sunalp’in Milliyetçi Demokrasi Partisi…
“Yüzde 92.3” katılımla 12’si kadın olmak üzere toplam 400 vekil seçildi.
Kastamonu’da 6 Kasım 1983 seçimini “sağ” yelpazenin iki partisi önde tamamladı…
ANAP “Yüzde 42.34” oy oranı ile “2” milletvekili, MDP “yüzde 33.41” ile “2” milletvekili çıkardı, toplamda “4” milletvekili hakkımız vardı TBMM’de.
Kastamonu’da toplam seçmen sayısı “222 bin 635” iken kullanılan oy sayısı “204 bin 414”, geçerli oy sayısı ise “196 bin 214” oldu…
Katılım oranı yüzde “91.82”, ülke ortalamasının altında kaldı, o devir için ciddi ciddi “tavır”.
O seçimde 1980 öncesinin yasaklı yöneticileri başta olmak üzere CHP tabanının Halkçı Parti safında çalışmadığı, hatta, CHP’nin son genel başkanı Bülent Ecevit’in üstü kapalı da olsa “karışmayın” yönünde talimatı olduğu rivayet ediliyor…
Sandık başına gitmeyen ya da gidip de “geçersiz oy” kullananların oylarının neredeyse tamamının Halkçı Parti’den eksildiğini söylemek abartı mı olur?
Buna yeterli ve gerekli oranda seçim propagandasının yapılmadığını da ekleyin…
Zaten dozer gibi geçmiş darbe sosyal demokratların üstünden.
Kastamonu’da ikinci olan ve iki milletvekili çıkaran MDP ile üçüncü sırada kalan HP arasındaki oy farkı (65.550-41.339) “24 bin 211”…
Kullanılmayan ve geçersiz oy sayısı ise “26 bin 421”.
HP’nin MDP’yi geçmesi halinde bir mi iki mi milletvekili çıkaracağını bilemiyorum…
Ancak kaçan fırsat ortada.
O seçimden sonra her ne kadar 1989 yerel seçimlerinde yerel yönetimlerde hatırı sayılır bir güç eline geçirmiş olsa da SHP ile Kastamonulu sosyal demokratlar…
Sol siyaset TBMM’de temsil olanağını 2002’de ancak bir milletvekili (Mehmet Yıldırım) ile bulabildi.
1983 seçiminde Halkçı Parti milletvekili çıkarabilseydi Kastamonu’da…
Tarih çok farklı akabilirdi.
Boykot…
Sağ partilere yaradı.
Not: 1977’nin 5 Haziran’ında Kastamonu’daki seçmen sayısı “241 bin 385”…
6 Kasım 1983 seçiminde seçmen sayısı “222 bin 635”.
Nereye gitti “18 bin 750” seçmen…
Artması lazımken eksilmek ne demek?
İlginç değil mi?..
Nüfusa filan bakmak lazım.
