“Taşın, toprağın ne bitmez bir sabır ve mukavemet hazinesidir! İnsan, senin göğsünde ya destani bir kahramanlığa erer ya da en ilahi mizaçlı velilerin feragat ve mahviyet derecesine varır”…
Yakup Kadri Karaosmanoğlu’nun “Yaban” romanında “Anadolu” üzerine yazdığı “aşkın” satırları “Kastamonu” özel mülküne geçirdim ve öyle okudum.
Öyle görünüyor ki yol ayrımının ucunda ya kahramanlık ya velilik var Kastamonu yurtseverine dair…
İkisi de uyar.
Ne var ki akli melekeleri ile mevzuyu tastamam anlayabilenlere…
İpe un sermeyenlere.
İşini, makamını, mevkiini, cümle gelecek tahayyülünü “kişisel menfaati” amacıyla Kastamonu’yu “araç” görmeyenlere…
Kastamonu “sevdalısı” kisvesi altında Kastamonu’ya “ihanet faili” olmayanlara.
“Yunus” olabilenlere…
“Almadan verebilenlere” yahut en azından Kastamonu’dan aldığının bir kısmını olsun Kastamonu’ya geri verebilenlere.
Sayının azlığı sonucu belirlemez…
Nice külhan rakamları “sıfır” çarpar.
(1973 genel seçimleri Kastamonu’nun bugünkü fotoğrafı üzerine yapılacak yorumlara muhakkak ki altlık oluşturabilecek vakalardan biri, gerek “1973-2023” seçimlerindeki “seçmen” sayıları gerekse “seçime katılım oranı” sadece “sosyoloji” üzerine değil “ekonomipolitik” üzerine de veri sunuyor, “bilinç/bıkkınlık” kompartımanı da var illa ki kayda alınması gereken…
Ha bir de o vakit 450 yekun milletvekilinin 6’sını Kastamonu’nun veriyor olması var akılda tutulması gereken.
Tarif etmeleri istenen nesneyi incelerken gözlerini bağlamayı tercih eden deneklerin “ellerine geldiği kadarıyla” isimlendirebilecekleri aşikar…
“Fil” olduğuna vakıf olabilmek için evvela pür ideolojiden zihni temizlemek gerekiyor.
Ancak bu sayede “bilinç” kapısı açılır…
İçeri ışık girer.
Kastamonu’nun en azından yarım asırlık mazisi anlaşılmadan ne bugünkü sorunların çözümüne yönelik kendilerinde akli cevaz bulur yetki sahibi seçilmiş ve atanmışlar başta olmak üzere topyekun kamuoyu ne de rota oluşturabilir…
Arife tarif gerek evvela.
Kastamonu’nun ağır bir “demografik/ekonomik/sosyal” deprem mağduru olduğu ortada…
Geçirilen tüm bu travma göz önünde bulundurularak reçete yazılması elzem.)
(1970 yılında Kastamonu nüfusu “446 bin 601”…
2024 yılı Kastamonu nüfusu “381 bin 991”.
1970 yılında Kastamonu nüfusunun “82 bin 101” kişisi “şehir nüfusu” idi…
Toplamın yüzde 18’ine tekabül ediyor.
Nüfusun yüzde 82’si “kır nüfusu” 1970’de…
“364 bin 500”.
2024’ün Kastamonu’sunda “kır nüfusu” 175 bin 906’ya düştü…
“Yoğun” ve “orta yoğun” kent nüfusu ise “206 bin 85” kişi.
Ucu bucağı 50 yılda Kastamonu’nun geçirdiği demografik depremi görüyorsunuz…
Böylesi bir depremin yarası sarıldı mı yahut oluşmakta olan kaygan temel üzerinde yeni bir Kastamonu inşa edilebildi mi?
“Şehir-kır” nüfusu yer değiştirirken göz ardı edilmemesi gereken asıl durum göç eden kır nüfusunun önemli bölümünün il dışını güzergah belirlemesi oldu…
Kastamonu “il” olarak kaybetti.
Bilançonun denetmeni kibri ile sorgulamaktansa…
Anlamaya çalışalım olanı.)
(12 Mart Muhtırası esintisinin dağılmadığı bir iklimde yapıldı 1973 genel seçimleri, Süleyman Demirel’li AP’nin sandıktan mağrur çıkacağı öngörülürken, lider değişimine giden Bülent Ecevit’li CHP birinci parti oldu, “CHP-MSP” koalisyon hükümeti kuruldu…
Seçime katılım oranı “yüzde 66.8”.
Kastamonu’daki seçime katılım oranı Türkiye ortalamasının altında kaldı, her iki seçmenden biri oy kullanmadı, “Yüzde 49.8”…
Boykot mu, bıkkınlık mı, korku mu?
Kastamonu’nun o günkü seçmen sayısı “285 bin 894” kişi…
2023 seçimlerinde seçmen sayısı “304 bin 45”.
2023’deki seçmen sayısı içindeki yükseköğrenim mensuplarının varlığı bile Kastamonu’nun 1970’den “yerli nüfus” oranlamasında ne kadar geride kaldığının nişanesi olmaya yeter…
Ah Kastamonu.
1973 seçimlerinde Kastamonu’da “Adalet Partisi” sandıktan önde çıkarak (52.540/yüzde 39) birinci parti oldu ve “3” milletvekili çıkardı…
“Sabri Keskin, Mehdi Keskin, Hilmi Öztürk”.
CHP “ikinci” sırada çıktı sandıktan (28.922/yüzde 21.4)…
Vecdi İlhan ve Sabri Tığlı’yı TBMM’ye gönderdi.
Üçüncü parti “Cumhuriyetçi Güven Partisi” (18.755/yüzde 13.9)…
Milletvekili “Hasan Tosyalı”.
CHP listesinde olup da seçilemeyen adaylar da kayda değer…
“Necdet Yalçın, Mehmet Seydibeyoğlu, Mustafa Kasım ve Mehmet Sazak”.
“Mustafa Kasım” 14 Ekim 1973 genel seçiminin hemen akabinde 9 Aralık 1973 tarihinde yapılan yerel seçimlerde CHP’den Kastamonu Belediye Başkanı seçildi…
12 Eylül 1980’e kadar.
Kastamonu şehri belediye seçimi seçmen sayısı “15 bin 8” idi o tarihte, toplam geçerli oy “6 bin 668”, geçersiz ya da boş oy “709” çıktı…
Mustafa Kasım geçerli oyların 2 bin 8’ini alarak (yüzde 30.11) seçimi galip bitirdi.
“Boykot yıllarında Kastamonu” mu demek lazım?...
2 ay öncesinde yapılan genel seçilim katılım oranının dahi altına düşmüş bir “demokrasi”.)
