Hipoglisemi, kan şekerinin normalin altında bulunması durumu. Genellikle hipoglisemi, diyabetle ilişkilendiriliyor. Fakat bazı tıbbi durumlar ya da ilaçların yan etkisiyle, diyabetten bağımsız olarak da ortaya çıkabiliyor.
Hipoglisemisi olan bireyler, karbonhidrattan zengin beslendikten 2-3 saat sonra, uzun süren bir açlık sonrasında ya da yoğun bir egzersiz sonrasında bazı olumsuz belirtilere maruz kalıyor.
Hipogliseminin Belirtileri
• Aşırı terleme
• Çarpıntı
• Ellerde titreme
• Bulanık görme
• Üşüme
• Uyku problemleri
• Konsantrasyonda zayıflama
• Sinir hali, stres, kaygı
• Bulantı
• Aşırı açlık hissi
• Dudaklarda karıncalanma
Hipoglisemi varlığında, kan şekeri seviyesi düştüğünde acil müdahale gerekiyor. Acil müdahalede yüksek şeker içeren besinlerle ya da ilaçlarla kan şekeri değeri hızla normale döndürülüyor.
Hipoglisemide Kan Şekeri Değeri
• Uzun süreli bir açlık sonrası normalde kan şekeri değeri 70 mg üstünde oluyor. Bu değer 70 mg'ın altına düşüyorsa hipoglisemiden şüphelenilebilir.
Hipoglisemi Hangi Sebeplerle Oluşuyor?
• Diyabet varlığı
• Çok fazla insülin kullanımı, yanlış insülin kullanımı
• İnsülini yağ dokusu yerine kana enjekte etmek
• Böbrek üstü bezi ya da hipofiz tümörü varlığı
• Pankreas hücrelerinde aşırı büyüme
• Uzun süreli açlığa sebep olan bazı yeme bozuklukları
• Öğün atlamak
• Yüksek alkol tüketimi
• Yoğun egzersizler
• Hormonal dengesizlikler
Hipoglisemide Beslenme Reçetesi Nasıldır?
• Gün içinde sık beslenme sağlanmalı. 3 saatten fazla aç kalınması tehlikeli olacaktır.
• Öğünlerin sayısı yaşam şartlarına göre değişmekle beraber ortalama 6-7 öğün sağlanmalı.
• Öğünler karbonhidrat, prtotein ve yağ açısından dengeli olmalı.
• Karbonhidratın bulunduğu bir öğünde yanında mutlaka protein alımı sağlanmalı. Protein tercihi mümkünse az yağlı olmalı.
• Gün içinde yeterli posa alındığından emin olunmalı. Bunun için gün içinde sebze, meyve, kurubaklagil, tam tahıl tüketimi dengeli bir şekilde sağlanmalı.
• Kızartma ya da kavurma yerine haşlama, ızgara ya da fırında pişirilmiş besinler tercih edilmeli.
• Doymuş/trans yağlar yerine doymamış yağlar tercih edilmeli.
• Kan şekerinde ani değişimlere sebep olan alkol tüketimi sonlandırılmalı.
• Eğer rutin egzersiz alışkanlığı varsa egzersiz öncesi ve sonrasında mutlaka hafif öğünler uygulanmalı.
• Kan şekerini hızlı yükselten rafine edilmiş, glisemik indeksi yüksek besinlerden uzak durulmalı. Bunun yerine glisemik indeksi çok düşük/düşük/orta olan besinler tercih edilmeli.
Glisemik Indeks Değer Aralıkları
• 40: Çok düşük
• 40-55: Düşük
• 56-69: Orta
• 70 ve üstü : Yüksek
Bazı Besinlerin Glisemik Indeksleri
• Beyaz ekmek: 100
• Çavdar ekmeği: 71
• Süt: 39
• Yoğurt: 52
• Mısır: 87
• Pirinç: 83
• Bulgur: 65
• Patates püresi: 100
• Nohut: 49
• Kuru fasulye: 66
• Kırmızı mercimek: 37
• Havuç: 92
• Elma: 53
• Karpuz: 72
• Portakal: 59
• Üzüm: 25
• Şeftali: 42
Kan şekerindeki düşüşlerin, en az kan şekeri yükselişi kadar riskli olduğunu unutmayın. Eğer hipoglisemi belirtileri taşıdığınızı düşünüyorsanız bir sağlık kuruluşuna başvurarak muayeneden geçmenizi önerir, sağlıklı günler dilerim.