Kastamonu kent merkezinde yer alan ve Mimar Kemaleddin Bey’in planını çizdiği Arkeoloji Müzesi ilk olarak 1917 yılında İttihat ve Terakki Kulübü olarak hizmet vermiştir. 1921 yılında İstiklal Mahkemesi olarak hizmet veren bina, 1945 yılına kadar Türk Ocağı, Halk Fıkrası ve Kastamonu Gençlik Teşkilatı binaları olarak da işlev görmüştür.
Planın Mimar Kemalettin Bey’in çizdiği müze binası ilk olarak 1910 yılında İttihad ve Terakki Klübü olarak kullanılmış, daha sonra 1921'de İstiklal Mahkemesi'nin hizmetine verilmiş, 1940'lı yıllara kadar Türk Ocağı, Halk Fırkası, Kastamonu Gençlik Teşkilatı gibi çeşitli kurum ve derneklerce de kullanılmış, 1945 yılında Milli Eğitim Müdürlüğü tarafından alınıp müzeye dönüştürülmüştür.
Bina 1952 yılında müze müdürlüğü haline getirilerek, müzede Kastamonu ve civarından bulunan Hellenistik, Roma ve Bizans dönemlerine ait çeşitli cam, pişmiş toprak eserler, heykeller, mezar stelleri sergilenmektedir. Ayrıca teşhirin bir bölümü Atatürk Salonu olarak düzenlenmiş olup, Atatürk'ün 1925 yılında Kastamonu gezisinde kullandığı çeşitli eşyalar ve fotoğraflar sergilenmektedir.
30 Ağustos 1925 tarihinde Mustafa Kemal Atatürk, İnebolu’dan sonra şapka ve kıyafet inkılabına ilişkin ikinci nutkunu burada verdiği Arkeoloji Müzesi, 1945-1952 yılları arasında arkeolojik eserlerin toplandığı bir depo iken 1952 yılında bölge müzesi haline getirilmiştir.
Kastamonu ve civarından toplanan birçok eser ile bölge ilk çağ tarihine ışık tutan müzede çeşitli dönemlere ilişkin zengin eserlerin bulunmasının yanında, teşhirin bir bölümü Atatürk Salonu olarak düzenlenmiş olup, Atatürk'ün 1925 yılında Kastamonu gezisinde kullandığı çeşitli eşyalar ve fotoğraflarda burada sergilenmektedir.
Lahit, Roma lahtinin ön cephesinde iki çelenk, ortasında boğa başı, üstünde savaşçı Dioscur bulunmaktadır. Arka cephesinde iki çelenk Medusa başı, çelenk üstünde aslan ve kartal kabartmaları yer almaktadır.
Satyr, Roma Devrine ait mermerden çıplak erkek heykeli olup, kaide üzerinde durmakta, sol omzundan, sağ omzuna doğru sarılı dağarcığı eliyle tutmaktadır.
Kadın Heykelciği, Helenistik Döneme ait, pişmiş toprak heykelcik tahtına oturmuş vaziyette sağ eliyle saçını tutmaktadır. Başında tacı vardır; sağ elinin altında aslan durmaktadır. Elbise kıvrımları son derece doğal şekillendirilmiştir.
Lahit, Sert beyaz mermerden, Roma Dönemine aittir, sağlam durumdadır. Kapak ve kutu demir bir mengene ile bir arada tutuluyor. Kapak yüksek bir çatı görünümünde, köşelerinde akroterler vardır. Ön cephede yarım çelenk, çelengin üzerinde bir çiçek, sağda bir yarım çelenk, üzerinde bir baş (Eros olabilir), ortada kitabe bulunmaktadır.
Dikili Taş, (Mezar Taşı) Ortadan delinmiştir. Soluk kireç taşındandır: Yukarıda kitabe; dikili taşın yüzünde, kitabenin altında objeler ve aletler, yukarı kısımda (soldan sağa) bıçak, tarak, sepet, ayaklı bir kap bulunmaktadır; aşağı kısımda vazo, asma ve üzümler, keser, kanca; en aşağıda ise pırazvana veya kesme aleti yer almaktadır.
Adres: Adres: İsfendiyar Mahalesi Cumhuriyet Caddesi No:68 Merkez / KASTAMONU
