Cevap maalesef ki, evet. Karaciğer yağlanmaları siroza giden yolun başlangıç aşamasıdır. Yani siroz, karaciğer hastalıklarının son aşamasıdır diyebiliriz. Bundan sonra karşımıza çıkacak tablo karaciğer kanseri ve karaciğer transplantasyonu (nakli) ile sonuçlanacak bir operasyon sürecidir.
Cevap maalesef ki, evet. Karaciğer yağlanmaları siroza giden yolun başlangıç aşamasıdır. Yani siroz, karaciğer hastalıklarının son aşamasıdır diyebiliriz. Bundan sonra karşımıza çıkacak tablo karaciğer kanseri ve karaciğer transplantasyonu (nakli) ile sonuçlanacak bir operasyon sürecidir.
Obezite ve metabolik sendromun artan salgınıyla birlikte, alkolsüz yağlı karaciğer hastalığı (NAYK) dünya çapında kronik karaciğer hastalığının ve sirozun en yaygın nedeni haline gelmiştir. NAYK ve siroz sürecinde hakkında toplumsal farkındalığın ve bilincin artması esastır.
Türkiye’de ilk defa karaciğer hastalıklarında medikal beslenme tedavisini başlatmamızın ve daha yaygın olarak bilinmesini istememizin ana sebebi yağlanmaların tedavi edilebilir olmasıdır. Şu anda literatürde tanımlanan ve yurtdışında da uygulanan en önemli ve birincil tedavi yöntemi medikal beslenme tedavisidir. Karaciğer yağlanmalarında grade 1, grade 2 ve grade 3 tanısı aldıysanız, bunun tamamen sağlıklı bir karaciğer yapısına (grade 0) geri dönmesinin mümkün olduğunu bilmek sizi çaresiz hissettiğiniz bir anda bambaşka bir hayata götürecektir. Grade 3’ten sonraki aşama ise tahmin ettiğiniz gibi siroz.
2022 tarihli bir çalışmada, araştırmacılar NAYK'li 5.123 hastayı ortalama 6.4 yıl boyunca takip ettiler. NAYK'den siroza ilerleme riski 15 yıl sonra %3 idi. 575 ölüm arasında %6'sı karaciğerle ilgiliydi. 2023 tarihli bir çalışmada, araştırmacılar 30.000'den fazla kişide NAYK'in siroza ilerleme riskinin 10 yıl olduğunu buldular. 40 yaşın altındaki yetişkinlerde %3,4 olan bu oran 40 ila 60 yaş arasındaki yetişkinlerde %3,7 ve 60 yaşın üzerindeki yetişkinlerde %4,7’dir.
NASH sirozu olan 68 hastanın 5 yıllık sağ kalım oranı %75,2'dir. NAFLD sirozu olan hastaların ölümü komplikasyonlardan kaynaklanır. Siroz geliştiğinde, siroza bağlı komplikasyonların kötüleşmesi ile hastalığın ilerleme süreci olumsuz etkilenir. NASH sirozu olan 68 hastada 5 yıl içerisinde assit (%19,1), varis (%28,2), ensefalopati (%16,1) ve karaciğer kanseri (%11,3) komplikasyonların görülme yüzdeleri oldukça yüksektir.
Siroz tanısı alındıktan sonra bu hastalığın tedavi edilmesinin henüz mümkün olmadığını ve nakil ile gerçekleşecek iyileşmenin tek çözüm olarak literatürde var olduğunu unutmamanız da fayda var. Her zaman söylediğimiz şeyin altını tekrar çizmek gerekiyor; ‘Sağlığınız yok ise istediğiniz her şeye sahip olmanın bir anlamı yoktur.’ Bir önceki yazımızda karaciğerin vücutta gerçekleştirdiği fonksiyonlardan bahsetmiştik. Karaciğerinize gereken önemi göstermek ve karaciğer yağlanmasını ciddiye almanız için siroz veya karaciğer kanseri ile yüzleşmeyi beklemeyin.
Medikal beslenme tedavisinin hayatınızı ve nice başka hayatları kurtarması dileğiyle.
Sağlıklı günler dileriz.
