Münir Nureddin Selçuk’un bestelediği “Hatırla mazi-i mes’udu sen de ben gibi yan” gibi şarkısını bilirdim, Kazancı Bedih’in “Mecnun isen ey dil sana Leyla mı bulunmaz” şarkısının zaten müptelasıyım, “1 Mayıs” şiirini bilmezdim ama…
Yaşar Nezihe’nin kaleminden çıkmış meğer o da.
Hey gidi Sadi Hoşses’in bestelediği “Ne dökmek istesem yaş var, ne çeşmanımda fer kaldı” şarkısı hey...
Yaşar Nezihe’nin bestelenen onlarca şiirinden biri.
“Boynundan esaret bağını parçala, kes, at! / Kuvvetedir hak. Hakkını haksızlara anlat” mısrası ile bitiyor Yaşar Nezihe’nin “1 Mayıs” şiiri…
Osmanlı’da ilk “1 Mayıs” şiiri yazan kadın şair “Yaşar Nezihe”.
“Emek cephesinin ilk kadın şairi”, “Şiir kitapları toplatılan ilk kadın şair”, “Osmanlı basınında peçesiz fotoğrafı yayınlanan ilk kadın”…
İlklerin öznesi vesselam.
Sosyalist mi sosyalist…
Başörtüsünü hiç açmadı.
Yolu Kastamonu’dan da geçti Yaşar Nezihe’nin…
Kastamonu basınında yazdı.
Belediye Kantar İdaresi’nde Memur Kadri Efendi ile Eda Hanım’ın evladı olarak 1882 yılında İstanbul’da doğdu Yaşar Nezihe…
Soyadı kanunu çıkınca “Bükülmez” soy ismini aldı.
Geçim sıkıntısı nedeniyle ancak bir yıl okula gidebildi, gam içinde geçecek hayatının ilk adımları da olabildiğince yokuştu, öyle de sürdü…
14 yaşında şiir yazmaya başladı, “Mazlume” ve “Mahmure” mahlaslarını kullandı.
Şair ve yazarlıkta ustalaştı…
“Terakki” gazetesinde yazdı, “Sabah, “Menekşe, “Kadın Yolu” ve “Kadınlar Dünyası” dergilerinde şiirleri yayımlandı.
Şiir kitapları oldu…
“Bir Deste Menekşe” ve “Feryatlarım”.
1913 yılıydı…
Müdafaa-i Hukuk-ı Nisvan Cemiyeti’ne kaydoldu.
“Amele Cemiyeti” üyesi oldu…
16 Haziran 1923’te kurulan ilk kadın partisi “Kadınlar Halk Fırkası” kurucu üyeleri arasında yer aldı.
1900’lü yılların ilk çeyreğinde bir yandan işçi hareketi diğer yandan kadın hareketi ilk nüvelerini vermeye başlamıştı Osmanlı coğrafyasında…
Yaşar Nezihe hem emekçi hem de kadın hakları cephesinde yer aldı ve yönetimi eleştiren sert şiir ve yazılar kaleme aldı.
Büyük baskınlara, baskılara, tutuklanmalara rağmen “bükülmedi”…
Bu nedenle “Bükülmez” soy ismini aldı.
Yaşar Nezihe üçüncü evliliğini, Kastamonu’ya memur olarak atanan ama çıkardığı gazete ve dergiler ile Kastamonu basın tarihinde köşe taşlarından biri olan “Yusuf Niyazi” ile yaptı, pişman oldu…
Yaşar Nezihe’yi hayatta yıkan bir darbe de bu evlilikti.
Yusuf Niyazi’nin görevi gereği Cide’ye yerleşen Yaşar Nezihe, birkaç ay süren evliliğini bitirerek, İstanbul’a döndü…
İki oğlunu öncesinde kaybeden Yaşar Nezihe, tek oğlu ile, hayatta yine tek başına kaldı.
Geçinebilmek için okuma yazma bilmeyenlerin mektuplarını yazdı… Sabahlara kadar dikiş dikti.
Yusuf Niyazi ile mektuplaşmayı yıllarca sürdürdü yaşadığı evliliğin tüm vahametine rağmen…
Yusuf Niyazi’nin Kastamonu’da çıkardığı “Nazikter” gazetesinde yazı yazdı, tasarım yaptı, gazetenin “baş şairi” idi.
1971 yılında hayata veda etti…
İstanbul Maltepe’de Küçükyalı Mezarlığı’na defnedildi.
Bugün “1 Mayıs”…
Yaşar Nezihe’nin “1 Mayıs” şiiri ile kutlamak en güzeli.
Emeğin bayramı kutlu olsun…
Yaşar Nezihe’nin anısı şad olsun.
Not: Yusuf Niyazi’nin “Nazikter” gazetesi ve “Çalçene” dergisi”…
Kastamonu basın tarihinin köşe taşlarından.
1900’lü yılların başında çıkıp yüzyılın ilk çeyreği boyunca yayım hayatını sürdürdü…
Ciltleri, Kastamonu Yazma Eserler Kütüphanesinde mevcut, muhakkak yolunuzu düşürün.
Nazikter’in “baş şairi” Yaşar Nezihe’nin şiirlerini de muhakkak okuyalım…
Türk edebiyatının kıymetli ve ünlü bir yazarının Kastamonu’da yazmasının gururunu yaşayalım.
Yaşar Nezihe ve Yusuf Niyazi’ye…
Nazikter ve Çalçene’ye tekrar döneriz ileride.