14 Mayıs seçimlerine artık sadece 18 gün kalırken, her seçim öncesinde olduğu gibi yine listelerdeki kadın temsiliyetini ele aldık. Bu seçim öncesinde toplam da 12 kadın aday Kastamonu Milletvekili aday listelerinde yer aldı.
KASTAMONU’DA
KADIN MİLLETVEKİLİ ADAYLARI
MİLLET PARTİSİ
HATİCE CAN
HAK VE ÖZGÜRLÜKLER PARTİSİ
SEDA BARASİ
TÜRKİYE KOMÜNİST HAREKETİ
HATİCE ÜNDER
CENNET KURYEN
SOL PARTİ
BERİVAN CANSU KORKMAZ
MEMLEKET PARTİSİ
AYTEN URGANİOĞLU
ADALET VE KALKINMA PARTİSİ
FATMA SERAP EKMEKCİ
YEŞİLLER VE SOL GELECEK PARTİSİ
BERRİN SELBUZ
YENİLİK PARTİSİ
NAZLI NAFİYE GEZGİN
HALKIN KURTULUŞ PARTİSİ
MEHTAP GÜLER
ZAFER PARTİSİ
ÖZCAN BÜYÜKŞEN
ASLIHAN KOCA
HACER DİCLE KİMDİR?
Kastamonu’dan bugüne kadar seçilmiş tek kadın milletvekili olan Hacer Dicle, 1902 yılında doğdu. Annesi Gökhasanzâdeler’den Refika Hanım, babası da müderris Ali Hilmi Efendi... 1915 yılında Kastamonu Merkez İnas (Kız) Mektebi İbtidâisi’ni bitirdi ve buradan tasdikname aldı. Bu konuda elimizde bulunan belgenin nüfus kaydı bölümünde, onun 1319 senesinde Taşköprü kazasında doğduğu, Hacı Mahmudoğlu hafidesi (torun) bulunduğu, annesinin adının Hafize Refika ve Kastamonu Merkez Hepkebirler Mahallesi 24/3 haneye kayıtlı bulunduğu yazılmıştır. Nüfus kaydı tarihi olarak 14 Teşrinisani 1320 yazılıdır.
Tasdiknamenin ön yüzünde ise şu bilgi bulunmaktadır:
“Kastamonu Vilayeti Merkez İnas Mekteb-i İbtidâisinde tahsilini ikmal ve bilimtihan aliyyülâlâ derecede isbat-ı ehliyet ve liyâkat etmiş olan Hacer Hanım’a işbu tasdikname verilmiştir. 17 Teşrinievvel 331”.
Bu belgeye Hacer Hanım’ın okuldaki not toplamının 150 olduğu da yazılmıştır. Hacer Hanım, daha sonra Kastamonu Kız Muallim Mektebi’ne kaydolmuş, bu okulun orta kısmını 1920 yılında bitirdikten sonra çeşitli okullarda görev yapmıştır. Onun elimizde mevcut 548 numaralı sicil cüzdanındaki bilgilerden şu okullarda çalıştığı anlaşılmaktadır. 23 Eylül 1336 (1920) tarihinde Kastamonu Merkez Riyazülbenat İlk Mektebi Başmuallimi olarak göreve başlamış, 29 Nisan 1340 (1924) Zafer İlk Mektebi, 1 Mart 1926’da Merkez İkinci Kız Mektebi ve 1 Eylül 1929 yılında da Gazipaşa İlk Mektebi’ne atanmış ve bu okullarda hep başöğretmen olarak görev yapmıştır. 26 Kasım 1930 tarihinde Amasya’ya atanmış; 4 Aralık 1930-11 Aralık 1931 yılları arasında Merzifon Karamustafa Paşa Mektebi Başöğretmenliği görevinde bulunmuştur.
1 Ekim 1932’de Kastamonu Merkez Rumsındı Mektebi öğretmenliğine ve 1 Kasım 1933 tarihinde de Gazipaşa Okulu öğretmenliğine atanmıştır.
7 Şubat 1935 tarihinde görevinden istifa etmiştir. Sicil belgesindeki bilgilerden anlaşıldığı kadarıyla 23 Şubat 1935 tarihinde yevmiye 7 lira ile Vilayet Umumî Meclis Azalığına seçilmiş ve bu görevini 28 Mart 1939 tarihine kadar sürdürmüştür. 1939 senesinde 6. dönem Kastamonu Milletvekili seçilmiştir. Onun Meclis arşivinde bulunan “TBMM Mebusları İçin Tercümeihal” dosyasında kendi elyazısı ile yazdığı şu bilgiler bulunmaktadır:
“Kastamonuluyum. 37 yaşındayım. 1920 senesinde Kastamonu Kız Muallim Mektebinden çıktını. Aynı senede Kastamonu Riyazülbenat başmuallimliğine tayin edildim. 1920 senesinden 1935 senesine kadar 15 sene öğretmenlik yaptım. Kadınlara siyasi hak verilince memleket işlerinde daha geniş ölçüde çalışmak için öğretmenlikten ayrılarak 1935 senesi 8 Şubatta Umumî Meclis Üyeliğine seçildim. 1935, 36, 37, 38, 39 senelerinde Daimî Encümen üyeliğine seçildim. Üç senedir de partimizin İdare Heyeti’nde idim. Daimî Encümen ve CHP İl Yönetim Kurulu üyesi iken partimin Kastamonu saylavı olarak Meclis’e girdim”.
Kimlik bölümündeki diğer sütunlarda yine kendi elyazısı ile şu bilgiler yazılıdır:
Tahsili, “Kız Muallim Mektebi mezunu (orta)”, Bildiği diller, “Almanca okur, yazar, tercüme eder, konuşamam”, Nede ihtisası olduğu, “Muallim”, Meslek ve meşguliyeti, “Muallim olmakla beraber Vilayet Daimî Encümen ve CHP İl Yön. kurul üyesi”, Ayrıca evli ve iki çocuklu olduğunu da yazmıştır. O zamanki seçim sistemine göre 797 oyla milletvekili seçilmiş, mazbatasını 26.3.1938 günü almış, 3.4.1939 tarihinde Meclis’e iltihak etmiş ve mazbatası “Meclis Genel Heyetince” 10.4.1939 tarihinde tasdik edilmiştir.
Hacer Hanım, Kastamonu Öğretmen Okulu tarih öğretmeni olan Nihat Dicle ile evlenmiş ve bu evliliğinden iki kızı (Güner ve Belkıs) dünyaya gelmiştir. Hacer Dicle, 18 Nisan 1966 tarihinde Ankara’da vefat etti ve burada toprağa verildi. (ERKAN YILMAZ)
