İLİ KASTAMONU
İLÇESİ MERKEZ
YERİ BAHÇEKAPI
Mustafa Aşir Efendi Kastamonu merkez Göl köyündendir. Osmanlı Padişahları birinci Abdülhamit Han ve üçüncü Selim Han zamanında Şeyhülislam olarak görev yapmıştır. Reis-ül Küttap Hacı Mustafa Efendinin oğludur. Hicri 1142, miladi 1729 yılında doğmuştur. Annesi Emine Hanımdır. Hicri 1219, Miladi 1804 yılında vefat etmiştir. Türbesi İstanbul’da Bahçekapı semtinde kendi adına yaptırmış olduğu kütüphanenin yanındadır.
Mustafa Aşir Efendi 15 yaşında müderris olmuştur. İstanbul, Bursa ve Mekke kadılıkları da yapmıştır. Hem Anadolu hem de Rumeli Kazaskerlikleri görevleri de yapmıştır. Kendi memleketi olan Kastamonu’da da görev yapmıştır. Miladi 1798 yılında da Şeyhülislam olarak göreve başlamıştır.
Döneminin meşhur hattatlarındandır. Çok iyi derecede üç yabancı dil bilmektedir. Aynı zamanda ünlü bir şair olan Mustafa Aşir Efendi şiirlerinde Aşiri mahlasını kullanmıştır. Mustafa Aşir Efendi yaptırdığı hayratlar ile de meşhurdur. Hayır yapmayı çok seven bir zattır. Ayrıca Kastamonu Nasrullah Camisinde her yıl mevlit okutulması ile ilgili bir de vakıf kurmuştur.
Babası Hacı Mustafa Efendinin eskiden Kastamonu dış kale surları içinde bulunan bugünkü mahkeme altı ile Nasrullah Camisi arasında bulunan Saman Pazarı denilen araziyi satın alarak burada bir iş merkezi ve hemen doğu kısmında bir kız mektebi yapmak üzere inşaata başlayan Hacı Mustafa Efendinin bu sırada vefat etmesi ile yarım kalan bu iki inşaatı da tamamlatmıştır. Günümüzde Aşir Efendi Hanı diye bilinen bu tarihi bina Vakıflar idaresince halka satılmış ve önündeki kız mektebi de yıkılarak bir kısmından yol geçirilmiş ve bir kısmı ga günümüzde bu yolun alt kısmına yapılan dükkanlar olarak hizmet vermektedir. Ayrıca Topçuoğlu mahallesinde Turşucu Hani diye bilinen ve günümüzde bu hanın yerinde Pazar yeri ve otopark bulunan birde iş hanı yaptıran Aşir Efendi aynı zamanda babasının yaptırdığı bir medrese ve Nasrullah Kütüphanesine de devrin hem dini hem de dünyevi bilgilerini kapsayan çok sayıda kitap da bağışlamıştır. Bu han ile ilgili yapılan araştırmalarda burasının bir iş merkezi olarak yapıldığı ve eski kayıtların bazılarında Urgan Hanı diye de bahsedildiği anlatılanlar arsındadır.
Günümüze kadar ulaşan ve halen çoğu şahısların elinde bulunan ve birkaç dükkanın da halen Vakıflarda bulunduğu bilinen Aşir Efendi Hanının Şeyhülislam Kastamonulu Aşir Efendinin hatırına da olsa hiç olmazsa devletimiz tarafından şahıslardaki hisselerinin de geri alınarak yeniden ihya edilmesi hem Kastamonu tarihi, hem Kastamonu kültürü ve hem de Kastamonu turizmi için çok önemlidir diye düşünüyorum. İlimiz yetkilileri ve Devlet büyüklerimizin bu tarihi eseri yeniden ihya edeceklerine de inanıyorum. Böylece Kastamonu Göl köyünden olan Şeyhülislam Aşir Efendi’ninin de ruhunun huzura kavuşacağına inanıyorum. Ayrıca İstanbul Bahçekapı’da bulunan türbesi ve türbenin yanındaki Kütüphane binasının ve çevresinin de bakım ve onarıma ihtiyacının olduğunu da belirtmek istiyorum.
Şeyhülislam Mustafa Aşir Efendinin mekanı cennet ruhu şad olsun.