KIYAS HOCA EFENDİ TÜRBESİ
İLİ KASTAMONU
İLÇESİ MERKEZ
YERİ TOPÇUOĞLU MAHALLESİ
Kıyas Hoca Efendinin türbesi Topçuoğlu Camisinin kuzey batı kısmında olup yol genişletme çalışması nedeni ile buradaki türbe binası yıkılmıştır. Yol ile cami arasındaki istinat duvarının altında kalan Kıyas Hocanın mezarı günümüzde yıkılan türbelerden olup yol genişletme çalışmasına türbe feda edilmiştir. Buna benze çalışmaları Hepkebirler Mahallesindeki Sahabe türbesinde ve Samur Dede Türbesinde, Sanat okulu caddesinde Vehbi Gazi Türbesinde, Cumhuriyet meydandaki Halk Eğitim binasının yerindeki Ahi Ali Türbesinde, İsfendiyar Mahallesindeki Dede Sultan, Süleyman Şah, İbrahim Bey Akmescit Mahallesindeki Bedir Gazi türbesi, Belediye Caddesi üzerindeki Yakamercan türbesi ile eski şehir haritalarında yerleri belli olan çok sayıdaki cami ve türbeler ile günümüzde yerine başka bir bina yapılan İnci tepesindeki İnci Baba Türbesinde de görüyoruz. Bu çalışmalar Şehrin tarihi dokusuna, kültürüne, İnsanlığın geçmişine zarar veren çalışmalar olarak dikkati çekmeye de devam etmektedir. Bir çok şehirde Turizmi geliştirmek için Camiler ve Türbeler restore edilip çevre düzenlemeleri de yapılarak turizme kazandırılırken bizde yak, yık, yerine başka şeyler yap modeli devam etmekte bu zihniyet hem şehrin dokusunu ve görünümünü bozmakta hem de turizme de büyük zarar vermektedir. Biz on yedi bin civarında evliyamız var diye şehrimizi tanıtmaya çalışırken bazı kafalara bu sayı fazla gelmiş olacak ki bu tarihi ve dini mekanları yıkmaya halen devam edenler ne yazık ki günümüzde de buna devam etmekteler.
Topçuoğlu mahallesinde de yol genişletme çalışması sırasında Kıyas Hocanın da içinde yattığı türbe binası günümüzde cam restore çalışması sırasında yıkılmıştır. Bu türbeden günümüzde Cami ile yol arasındaki duvarın dibinde iki mezar kalmıştır.
Bu mezarlardan birisi Nakşi Bendi Tarikatı Şeyhi Mehmet Kulusi Efendiye aittir. Diğeri ise servetinin büyük kısmını Topçuoğlu camisine harcayan ve bu camiye ek de yapan Melek Hanıma aittir. Diğer mezarların tamamı yerlerinden sökülmüş, buradaki duvardan camiye inilebilen bir basamaklı yol da yapılmıştır. Herhalde bu merdivenli yolun bu kadar geniş yapılmasına de gerek oktur. Buradan aşağı inenler mezarların üzerinden yürüdüklerini bilseler acaba bunu yapanlara ne dua ederlerdi bilemiyorum.
Kıyas Hoca Efendinin vefat tarihi hicri 919, miladi 1513 olduğuna göre hem Topçuoğlu Camisi hem de buradaki türbe bu tarihlerden önce yapılmış olabilir. Caminin minaresi yapı tekniği bakımından Selçuklu tarzı olduğuna göre hem bu türbe hem de Caminin Çobanoğulları dönemine ait olduğunu söylemek yanlış olmaz.
Başta Kıyas Hoca olmak üzere bu türbede yatanların mekanları cennet ruhları şad olsun.
Zühtü Aslan