Kastamonu Üniversitesi (KASTÜ)ve İhsan Ozanoğlu Özel Eğitim Meslek Okulu iş birliğiyle yürütülen "Okuldan Çalışma Yaşamına Geçişte Kariyer Temelli Desteklerin Sunulması" projesi başarıyla tamamlandı.
TÜBİTAK 4008 Özel Gereksinimli Bireylere Yönelik Kapsayıcı Toplum Uygulamaları Destekleme Programı kapsamında desteklenen ve Dr. Öğr. Üyesi Seniha Kurtoğlu’nun yürütücülüğünü yaptığı proje, özel gereksinimli bireylerin iş hayatına geçişini kolaylaştırmayı ve topluma katılımlarını artırmayı hedefledi.
3 Aralık 2024 tarihinde Kastilya Kırsal Turizm Tesisi’nde düzenlenen kapanış törenine, Kastamonu Belediyesi Başkan Yardımcıları Eda Büyükdemirci ve Abdullah Burak Livan, İŞKUR İl Müdürü Dilek Şehnaz Aşıcı, İhsan Ozanoğlu Özel Eğitim Meslek Okulu Müdürü Kadir Kesgin, sivil toplum kuruluşları temsilcileri, okul yöneticileri, öğretmenler, veliler ve öğrenciler katıldı.
Proje sürecinde, özel gereksinimli bireyler, öğretmenler ve aileler için çeşitli eğitim ve uygulama etkinlikleri düzenlendi. Bartın Üniversitesi’nden Dr. Öğr. Üyesi Tahir Mete Artar, “İlgilerini Fark Edelim” etkinliğinde, özel gereksinimli bireylerin yetenekleri ile iş dünyasının ihtiyaçları arasındaki uyumu anlattı. “Gezerek Öğrenelim” etkinliği kapsamında Yakup Ağa Külliyesi ve Olgunlaşma Enstitüsü gibi mekanlara yapılan gezilerle, iş yeri kültürü ve iş analizi konularında bilgi verildi.
“Doğru İş, Doğru Adım” etkinliğinde öğretmenler ve aileler, özel gereksinimli bireylerin iş hayatına hazırlık süreci hakkında bilgilendirildi. “Deneyimle Öğret” etkinliği ile bireyler, öğrendiklerini gerçek iş ortamlarında uygulama fırsatı buldu. “Sanatımı Konuştururum” etkinliğinde Goncagül Keloğlu’nun rehberliğinde taş baskı sanatı eğitimi verildi ve katılımcılar bu sanatı deneyimledi.
Park Dedeman Kastamonu’da düzenlenen uygulamalı etkinliklerde, özel gereksinimli bireyler mesleki beceriler kazandı. Arş. Gör. Özge Çaylak Dönmez rehberliğinde mutfak hizmetleri, servis ve salata hazırlama gibi görevler gerçekleştirildi. Uzm. Öğr. Selami Sayır ise otel kat hizmetleri konusunda eğitim vererek katılımcılara oda kontrolü, çamaşır sevki ve yatak düzenleme gibi beceriler kazandırdı.
3 Aralık Dünya Engelliler Günü’nde yapılan kapanış etkinliğinde Dr. Tahir Mete Artar, işverenlere yönelik “Özel Gereksinimli Bireyler İçin İstihdam Modelleri ve Sürdürülebilir İstihdam Uygulamaları” başlıklı bir sunum gerçekleştirdi. Sunumun ardından özel gereksinimli bireyler ile işverenler bir araya gelerek iş fırsatları hakkında görüş alışverişinde bulundu.
Proje yürütücüsü Dr. Seniha Kurtoğlu, kapanış konuşmasında, özel gereksinimli bireylerin eğitimden iş hayatına geçiş süreçlerinin desteklenmesinin toplumsal farkındalık açısından büyük önem taşıdığını söyledi. Katılımcıların kariyer hazırlığı ve mesleki beceriler konusunda önemli kazanımlar elde ettiklerini belirten Kurtoğlu, bireylerin gerçek iş ortamlarında sergiledikleri performansın mutluluk verici olduğunu ifade etti.
Dr. Seniha Kurtoğlu konuşmasının devamında da şunları söyledi, “Kastamonu Üniversitesi Eğitim Fakültesi. Özel Eğitim Bölümünde Doktor Öğretim Üyesi olarak görev yapıyorum. Bundan önce özel eğitim meslek okulundan görev yapıyordum. Daha önce özel eğitim sınıfında çalışmışlığım var. Özel eğitim, genel eğitim ve eğitim sınıfında çalışmışlığım var. Yani mezuniyetten bu yana hep bu alanda çalışıyorum diyebilirim. Bu yıl TÜBİTAK 4008 Özel Gereksinimli Bireylere Yönelik Kapsayıcı Toplum Uygulamaları Programı kapsamında bir çağrı çıktı. Biz de daha önce görev yaptığımız İhsan Ozanoğlu Özel Eğitim Meslek Okulu'nda bu projeye başvuralım dedik. Proje çıkış noktamız aslında Özel Eğitim Meslek Okulu olmamız sebebiyle oldu. Çünkü Özel Eğitim Meslek Okulu'nun vizyonunda, misyonunda bu bireyleri mesleğe hazırlayıp bir istihdam sürecine, çalışma sürecine dahil etmekti. Bizim projemizin ismi okuldan çalışma yaşamına geçişte kariyer temelli desteklerin sunulması. Ne yaptık biz bu proje kapsamında? Aslında bir açılış günü düzenledik. Projenin açılışı oldu. Burada projemizi tanıttık. Ardından da etkinliklerimize başladık. Bizim projemizde hedef kitlemiz, özel Gereksinimli bireyler, özel Gereksinimli bireylere hizmet sunan, özel eğitim kurumlarında ya da rehberlik araştırma merkezlerinde çalışan öğretmenlerimiz, özel gereksinimli bireylerin ebeveynleri, özel gereksinimli bireylere destek olabilecek istihdam olanağını sağlayabilecek işverenlerimiz. Bütün paydaş grupları dahil etmek istedik çünkü özel eğitimde bu önemli. Yani tüm paydaşların bir arada olması, her açıdan desteklenmeleri gerekiyor o anlamda bu bireylerin. Böyle düşündük. Hepsine, bütün paydaşlara destek olmak istedik. İlk iki günümüzde bize özel gereksinimli bireylerin ebeveynlerine ve özel gereksinimli bireylere hizmet sunan öğretmenlere kariyer farkındalığı ve kariyer keşfi eğitimi yapıldı. Burada açıkçası tüm egelşim alanlarıyla ilgili paylaşımlarda bulunuldu ama özellikle özel gereksinimli bireylerin ilgileri ve yeterlilikleri ile çalışma yaşantısındaki beklentilerin nasıl sağlanabileceği noktasında bilgilendirme yapıldı. Bu bağlamda bize Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Özel Eğitim Bölümü Öğretim Üyesi olan Doktor Öğretim Üyesi Tahir Mete Arter destek oldu. Aslında hocamız tüm gün bizleydi. Tüm proje boyunca bizimleydi. Bunun ardından Özel gereksinimli bireylere iş başında eğitim gerçekleştirildi. Bu bireylerimize yönelik olarak bizler gerçek iş ortamlarında, sahalarda genel mesleki becerileri çalıştık. Burada bire bir bütün becerileri sergileme imkânı buldular bireylerimiz. İki gün öğretime devam edildi. Nereleri tercih ettik? Genelde otel veya öğretmen evinde, resepsiyon, kat hizmetleri, mutfak gibi yerlerde çalışmalar gerçekleştirdik. Belki bazılarımız özel bir yerde, bir atölyede çalışabilir.
Bizim aslında en çok ulaşmaya çalıştığımız projenin son günü işverenlere bir bilgilendirme toplantısı gerçekleştirildi. Burada da çalışma yaşantısı, sürdürülebilir istihdam türleri, özel gereksinimli bireyler ne tür işlerde çalışabilir, İşverenlerin beklentileri nedir, bu beklentiyi karşılamak için eğitimcilerin neler yapması gerektiği üzerine bir takım bilgilendirmeler ve paylaşımlar da bulunuldu. Tüm bu süreçlerde bize genel mesleki becerilerin hem özel gereksinimli bireylere hem özel gereksinimli bireylerin ebeveynlerine hem özel gereksinimli bireylere hizmet sunan öğretmen arkadaşlarımıza ve işverenlerimize bu becerilerin öğretimine yönelik paylaşımda bulunan kişi doktor öğretim üyesi Tahir Mete Artar’dı. Bunun dışında kat hizmetlerinde ve taş baskı yapımında ya da mutfakta çalışan arkadaşlarımız da yine eğitmenlerimiz de kat hizmetlerinde Selami Sayır hocamız yardımcı oldu. Gastronomi mutfak alanında Özge Çaylak Dönmez bize yardımcı oldu. Taş baskı beceri öğretiminde de Gonca Gül Keloğlu bize yardımcı oldu. Biz bu projeyle aslında özel gereksinimli bireylerimizin mesleğe hazırlık becerilerine ne düzeyde hakimler, neleri belki çalışmaları gerekiyor ya da işverenlerin beklentileri neler, ebeveynlerimiz ne durumda ne bekliyorlar bunların hepsini görmüş olduk ve projenin sonucundan doktor öğretim üyesi Tahir Mete Artar bizlere Kastamonu modeli çıkarttı. Bugünde bu model üzerine tartıştık. Bu şekildeydi. Verimli, keyifli bir proje olduğunu düşünüyorum. Herkese destekleri için, katkıları için çok teşekkür ediyorum. 20 tane özel gereksinimli birey, 30 özel gereksinimli bireylere hizmet veren öğretmenimiz vardı. 20 özel gereksinimli bireyin ebeveyni yine 20 kişi vardı. Bizim nihai hedefimiz aslında bu bireylerin toplumda bağımsız olarak yer edinmelerine katkı sunmak. Biraz da böyle özel gereksinimli bireylerimizin yapabilecekleri ilgi alanları, yeteneklerini ortaya çıkarmak ve asıl temennimiz de projede yer alan bireyleri çalışma yaşamına dahil etmek. Yani hocamız da söyledi, ben de aynısını tekrar etmiş gibi olacağım ama özel gereksinimli bireylerimize biz destek verdiğimiz sürece onlara fırsat verildiğinde uygun şekilde eğitimler sunulduğunda hepsi de çalışabilir. Yani bu korumalı işyerleri olabilir, destekli istihdam modeli olabilir, rekabetçi istihdam modeli olabilir. Ama hepsi de bir işte, bir çalışma yaşantısında olabilirler eğer ki onlara fırsat verirsek, desteklersek. Teşekkür ederiz.”
Dr. Tahir Mete Artar da "Kastamonu İçin Bir Model Önerisi" sunumunda, özel gereksinimli bireyler için sürdürülebilir destek modellerinin önemine dikkat çekti. Artar, işverenler ile özel gereksinimli bireyler arasında köprü kurmanın, daha kapsayıcı bir toplum inşa etmek için önemli bir adım olduğunu belirtti.
Özel gereksinimli bir çocuğun ebeveyni olan Ömür Onur ise deneyimlerini paylaşarak, eğitim süreçlerinin aileler üzerindeki etkisine değindi ve toplumsal farkındalığın artırılmasının önemini vurguladı.
Konuşmaların ardından eğitmenlere ve proje ekibine sertifikalar takdim edildi. Program, özel gereksinimli bireyler ile işverenlerin tanışma etkinliği ile sona erdi. Bu buluşmanın, bireylerin iş hayatına entegrasyonunu kolaylaştırması ve toplumda kapsayıcı bir bilinç oluşturulmasına katkı sağlaması bekleniyor.