Dönemin Adalet Bakanlığı tarafından bastırılan Adliye Haritası; 1925 yılına ait Adliye teşkilatının özeti niteliğinde… Harita incelendiğinde; o yıllarda Kastamonu Merkez’de Müstakil Cinayet Mahkemesi ve Mahkeme-i Asliye’nin kurulu olduğu görülüyor. 5 ilçemizde Mahkeme-i Asliye, 2 ilçemizde Hakim-i Münferid ve 1 ilçemizde ise Sulh Hakimi bulunuyor.
Türk hukuk tarihi alanında çalışmalarını sürdüren Av. Vedat Oruç’un Kadıköy’de bir sahaftan aldığı harita, tarihten günümüze Adliye teşkilatının yapısı hakkında önemli ipuçları veriyor. Dönemin Adalet Bakanlığı tarafından bastırılan harita incelendiğinde, Kastamonu’nun Adliye yapısı da her yönüyle ortaya çıkıyor.
1925 Adliye Haritası ele alındığında; Kastamonu Merkez’de Müstakil Cinayet Mahkemesi ile Mahkeme-i Asliye’nin kurulu olduğu, ayrıca 1 Müfettiş ile 2 Sulh Hakimi’nin görev yaptığı görülüyor. İnebolu, Daday, Araç, Tosya ve Taşköprü ilçelerinde ise Mahkeme-i Asliye kurulu bulunuyor. Küre ve Cide ilçelerinde ise 1’er adet Hakim-i Münferid bulunuyor. Abana ilçesinde de Sulh Hakimi’nin görev yaptığı görülüyor.
YARGITAY ESKİŞEHİR’DE
1925 tarihli Türkiye’nin Adli Teşkilat Haritası incelendiğinde Yargıtay’ın o dönemde Ankara yerine Eskişehir’de olduğunu görüyoruz.
İSTANBUL’DA 5 CEZA MAHKEMESİ VAR!
Yine harita incelendiğinde İstanbul’da 5 tane Ceza Mahkemesi olduğu, Ticaret Mahkemesi’nin ise sadece İstanbul’da ve 3 tane olduğunu görmekteyiz.
BAZI MAHKEMELER ŞİMDİ YOK
Av. Vedat Oruç, o dönem olan fakat şu anda olmayan bazı mahkemeler olduğunu söylüyor. ‘Bu mahkemeler hangisi?’ diye sorulduğunda, bu mahkemelerden birinin o dönemde Kastamonu’da da olan ancak bugün olmayan Müstakil Cinayet Mahkemesi, bir diğerinin de Mürettep Cinayet Mahkemesi olduğunu söylüyor.
SADECE 12 BARO VAR
Av. Vedat Oruç’un özellikle altını çizdiği bir diğer husus da o dönemde Türkiye’de her il de baro olmaması. O dönem baro olan şehirler ise şöyle: Mersin, Adana, Konya, İzmir, Menemen, Edirne, İstanbul, Adapazarı, Bursa, Eskişehir, Ankara, Samsun…
İl olmamasına rağmen Menemen’de Baro örgütlenmesi olması ilgi çekiyor.
1925 YILINDAKİ KADROLAR
Bakanlık Personeli, Mahkeme Reis ve Üyeleri Sayısı: 2504
Hakim Sayısı: 2631
Memur ve Müstahdem Sayısı: 1889
Kalem ve Yazım Heyeti, Katip ve Mübaşir Sayısı: 1615
Hademe Sayısı: 563
Bakanlık Dairesi: 55
İcra Mahkemeleri: 158
Eytam (Yetimler İdareleri): 173
Genel Kadro Toplamı: 8533
(ÖZEL HABER)
ERKAN YILMAZ
