HIDIR BABA TÜRBESİ
İLİ KASTAMONU
İLÇESİ AZDAVAY
YERİ HIDIRLAR KÖYÜ
Hıdır Baba Türbesi Azdavay ilçe merkezine 36 km mesafede Hıdırlar köyündedir. Bu türbede yatan Hıdır Baba’nın yaşadığı dönem hakkında köy halkı tarafından kesin bir bilgi verilememektedir. Ancak Hıdır Baba’nın Hızır Peygamber olduğuna da köyde inananlar vardır.
Hıdır Baba Türbesinde ilk bahar aylarında Hıdırellez gününde dualar edildiği, yemekler yapılıp topluca yenildiği, koyunların kuzularının ve keçilerin oğlaklarının bu türbenin yanına çıkartılarak onlara isimler verildiği, çocukların çeşitli oyunlar oynadığı bu günü neşe içinde geçirenlerin yıl boyunca mutlu olacakları inancı da vardır.
Günümüzde köyde çok az insan kalmış olup çok kişi gurbete göçmüş ve eskisi gibi köyde hayvancılık da pek yapılmamakta ve eskiden yapılan bu eğlencelerin de artık yapılmadığı anlatılmaktadır.
Bir kişiyi memnun etmek için ona selamlaşmadan sonra ondan ayrılırken Hızır uğrasın şeklinde hitap edildiği de anlatılmaktadır. Hızır eğer bu köyde her kimin yanına uğrar ise onun bolluk içinde bir hayat süreceği de anlatılmaktadır. Hızır ise bazen bir insan kılığında bazen de başka şekilde ömründe en az bir sefer bir haneye veya bir insanın yanına uğradığı da anlatılmaktadır.
Hıdır Baba ‘nın ne zaman ve ne şekilde kime veya kimin yanına uğrayacağı belli olmadığından her kim bu köye gelirse onun Hızır Baba olabileceği inancı ise halen bazı kişilerde günümüzde de devam etmektedir.
Hıdırlar köyü ise bir yörük köyüdür. Aslında Hıdır Baba’nın bu köye ilk yerleşen Yörük Obasının beyi olduğu da anlatılmaktadır. Kastamonu ve civarları Bizans’dan alındıktan sonra hem obası ile hem de beraberinde buraya gelen Hıdır Baba burada hayvancılık yapmış ve yerleşik düzene geçerek bu köyü kurmuştur. Hıdır Baba’nın doğu tarihi bilinmemekte ancak mezar taşının başındaki tarih ise hesaplamalar göre miladi 1221 yılına denk düşmektedir. Bu tarih ise bölgede Çobanoğulları Beyliğinin hüküm sürdüğü yıllardır.
Hıdır Baba türbesinde yatan Hıdır Baba’nın Çobanoğulları döneminde yaşadığını söylemek yanlış olmaz. Zaten o yıllarda Türk obaları akınlar halinde gelerek özellikle su kaynakları ve dere ile çayların yakınlarında mekan kurmuşlar ve beyliğin büyükleri için de kurdukları mekanların yüksek yerlerine onun mezarını yapmışlar ve onun hatırasına da belirli günlerde mezarının başında küçük çaplı ikramlarda bulunmuşlar ve böylece onun ruhunun da huzur bulacağına inanmışlardır.
Hıdır kelimesinin çoğul olarak hıdırlar şeklinde kullanılması ise buradaki Türk obalarının sayısının birden fazla olduğu ve bunların Hıdır Baba’nın soyundan ve onun emrindeki diğer obalardan buralara yayılarak mekan tuttukları bilgisi ise daha akla yakındır. Birçok Hıdır Obasının babası veya büyüğü sayılan Hıdır Baba Türbesinde yatan zat da bu nedenle her yıl Hıdırellez gününde bu nedenle anılmaktadır.
Bu civarda yapılan araştırmalarda buna benzer bir kutlamanın da Ali Danişmend Gazinin Türbesinde yapıldığı bilinmektedir. Halkın Aldaşman Türbesi dediği bu türbenin yanında ise ayrıca Hıdırellez günü hayvan pazarı da kurulmakta ve çok sayıda ziyaretçi de bu türbeyi ziyaret etmektedir.
Hıdır Baba türbesi ise günümüzde göç nedeni ile hem bu köyün hem de civar köylerin nüfusunun azalması nedeni ile çok küçük çaplı anma programı ile yine de bu adetin bir hatırlaması şeklindedir.
Türbe ve çevresi ise doğa gezginleri ve doğa fotoğrafçılar için hem ilkbaharda ağaçların ve ormanların yeşermeye başladığı, hem de son baharda ağaçların yapraklarını yeni dökmeye başladığı dönemlerde uğradığı ve doğanın her türlü rengini yakalama fırsatı bulduğu bir yerdedir.
Turizm açısından ise bu civarlar bu nedenle ayrıca dikkati çekmektedir. Doğa tutkunlarının buralara daha fazla gelmelerini sağlamak için hem tanıtıma hem de bu bölgeyi iyi bilen alan kılavuzlarına ihtiyaç vardır. Çünkü bu yerleşim yerinin çevresi aynı zamanda yaban hayvanlarının daha fazla olduğu yerlerdir.
Hıdır Baba’nın mekanı cennet ruhu şad olsun.