Dünya Gazetesi'nden Mehmet Hanifi Gülel'in haberine göre, ayçiçek yağına son 80 günde 3 kez zam geldi. En düşük private label (PL) markalı 5 litrelik pet ayçiçek yağının fiyatı 229.50 liradan 259 liraya yükseldi. En son 4 Eylül’de zamlanan ayçiçeği yağı, 4 Ekim itibarıyla yeni bir zam geldi ve yüzde 12.8 artışla 29,5 lira arttı. Sektör temsilcileri, rafta en düşük 5 litrelik PL yağın 300 lirayı aşabileceği belirtiliyor.
Ayçiçek yağında fiyat artışı durdurulamıyor. 80 günde 3 kez zamlanan en düşük PL markalı 5 litrelik pet şişe ayçiçek yağının fiyatı 229.50 liradan 259 liraya yükseldi. En son 4 Eylül’de zamlanan ayçiçeği yağı, 4 Ekim itibarıyla yeni bir artış daha geldi. Son gelen zam ile yüzde 12.8 artış ile 29,5 lira zamlandı. Yurtdışında ham yağ fiyatının beklenenden daha erken yükseldiğini aktaran sektör temsilcileri, rafta en düşük PL yağın 300 lirayı aşabileceği belirtiliyor.
Kısa bir süre önce yurt dışında 1000 dolar civarında seyreden ham yağ fiyatları da 1100 doları aşmış durumda. İç piyasada ise ham yağ fiyatlarının yüksek olduğunu ifade eden temsilciler, şu an ham yağın ton fiyatının 46 bin lira seviyesinde olduğunu aktarıyorlar. Bu yılın ilk 8 ayında 806 bin 322 ton ithalata karşılık, 732.9 milyon dolar ödendi. İthalat önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 29.3 düşüş gösterdi.
YURTDIŞINDA FİYAT 1100 DOLARI AŞTI
Ayçiçeği yağının en son 30 liraya yakın artış gösterdiğini kaydeden Solventum Yönetim Kurulu Başkanı Onat Angı, genel duruma bakıldığında artışın daha edeceği yönde olduğunu söyledi. Bu gidişle PL 5 litre pet ayçiçeği yağının 300 lirayı geçebileceğini belirten Angı, yurt dışında yağ fiyatının sezon sonunda beklenenden artışın daha erken yaşandığını ifade etti.
Şu an yurt dışında ham yağ fiyatının 1100 doları geçtiğini dile getiren Angı, “Yurt dışında ham yağ ton fiyatının bin 200 dolar seviyesini sezon sonu olan ocak, şubat gibi bu seviyeler bekleniyordu. Fakat bir anda fiyat artı ve şu anda bin 100 dolara teklif bulunamıyor. Bundan 15 gün önce 1000 dolar seviyesindeydi. Bugün Mersin teslim fiyatları bin 100 dolar. Marmara teslimleri ise bin 90 dolar olarak yer alıyor” dedi.
İÇ PİYASADA HAM YAĞ FİYATI YÜKSEK KALDI
Öte yandan, bu hafta Brezilya’da yağmurlarda biraz artış beklendiğine dikkat çeken Angı, Brezilya’da hava durumunun biraz düzelmesi halinde uluslararası ham yağ fiyatların bir miktar gevşeyeceğinin tahmin edildiğini bildirdi. Şu an uluslararası fiyatların bin 50 doları geçmemesi gerektiğini aktaran Angı, “Yurtdışında fiyatlar biraz fazla arttı. İç piyasada ise ham yağ fiyatı 46 bin lira (yaklaşık 1350 dolar) seviyesinde bulunuyor.
İç piyasa daha fazla artışı kabul etmiyor. Çekirdek fiyatı ise tonu 21 bin lira seviyesinde kalmış durumda. 21 bin lira çekirdeğe göre yağın 46 bin lira olması biraz pahalı kalıyor. Normalde yağın 42 ile 44 bin lira olması gerekiyor. Bu fiyatla içerde ham yağ artık satılmamaya başladı. Yurt dışında fiyat böyleyken, iç piyasada düşüş beklemiyorum. Küspe fiyatları ise biraz düşük kalıyor” diye konuştu.
USDA: TÜRKİYE'DE ÜRETİM 1 MİLYON 260 BİN TON
Dünyada geçen yıl ayçiçek çekirdek üretiminin 55 milyon ton olduğunu aktaran Onat Angı, bu yıl ise tahminen 50 milyon tonda kalması beklendiğini ve yaklaşık 5 milyon ton düşüşe tekabül ettiğini iletti. Angı, söz konusu 50 milyon tonluk çekirdek üretiminin 20 milyon tonun üzerinde ham yağ anlamına geldiğini belirtti.
Amerika Birleşik Devletleri Tarım Bakanlığı’nın (USDA) bu hafta açıkladığı rapora göre Türkiye’de 1 milyon 260 bin ton yağlık, tohumluk ve çerezlik ayçiçeği rekltesi açıklandığını aktaran Angı, “Bu geçen yılın yaklaşık 350 bin tonun altında anlamına geliyor. Yüzde 20’ye yakın bir düşüş var. O yüzden bu yıl ithalata daha bağımlıyız. Daha önce Türkiye'nin üretimi 2 milyon tona kadar çıkmıştı. Son yıllarda üretim kuraklığın etkisiyle düştü” açıklamasında bulundu.
GÜMRÜK VERGİSİNDE %20 TARİFE KONTENJANI 1 OCAK'TA DEVREYE GİRECEK
Fiyatın belli bir seviyeyi aşması halinde devlet tarafından bir müdahalenin gelme olasılığının olduğuna dikkat çeken Onat Angı, “4 Ekim’de Ukrayna ile imzalanan Serbest Ticaret Anlaşması’nda (STA) ayçiçek yağları ile ilgili de bir kısım barındırıyor. Bizden önce Ukraynalıların haberi oldu ve hemen spekülasyon yapmaya başladılar. Pazartesi günü Ukrayna menşeli ayçiçek yağı vergisinin yüzde 20’ye düşürüldü denildi. Bu konuyu gümrükçülere sorduğumuzda ise öyle bir şeyin olmadığını ve yüzde 36’lık verginin hala olduğunu söylediler. Diğer yandan, yüzde 20’lik bir tarife kontenjanı var ama 1 Ocak’ta devreye girecek. Beklenti onu erkene çekilmesiydi ama daha olmadı. Bu saatten sonra olur mu bilinmez” dedi.
