Astronomi dehası İbni Yunus

Abone Ol

1260'ta Kahire'de doğan İbni Yunus, İslam dünyasında önemli astronomlar arasında kabul ediliyor. Sadece astronomi alanında değil, matematik, fizik ve müzik gibi disiplinlerde de çalışmalar yapan İbni Yunus, Alaiyeh Medresesi'nde öğrenim gördü.

Hayatı hakkında yazılı kaynaklar az olsa da, Şam'daki Umayyad Camii'nde olan mezar taşı üzerinde "Al-İbni Al-Şayh Al-Yaumani" diye yazdığından, dedesi Şeyh İbni el-Hacc Es-Sakaf tarafından günümüzdeki Umman topraklarından göç ederek Suriye'ye yerleşen bir aileden geldiği kabul ediliyor.

Eğitim hayatına Kahire'de başlayan İbni Yunus, Muizz adlı bir prensin desteği sayesinde çalışmalarına devam etti. Dönemindeki astronomik takvimlerin doğruluğuna şüphe duyan İbni Yunus, kendi gözlemlerine dayalı yeni bir takvim tasarladı.

Yaşamının son yıllarında terk edilmiş bir tepede yaşamış olan İbni Yunus, 1341 yılında vefat etti.

 

Bilim dünyasına önemli katkıları:

Astronomi

İbni Yunus, gözlem aletleri kullanarak yaptığı bizzat gözlemleri sonucunda evrenin yapısını, yıldızların hareketlerini, ayın ve güneşin konumunu doğru bir biçimde belirlemiştir.

Matematik

Özellikle trigonometri konusunda çalışmalar yaparak, astronomi alanında keşif yaptığı zamanlarda, trigonometrik tablolar hazırlamış ve trigonometri alanında pek çok eser kaleme almıştır.

Eserleri :

Mizanü'l-Hisab

Matematik üzerine yazılmıştır. Bazı sayılar ve hesaplamalar üzerine bilgi vermektedir.

Dürerü'l-Vüska fi Zicci's-Sine

Astronomi alanındaki çalışmalarının toplamlandığı eserdir. Bu eseri ile şöhretini kazanmıştır.

El-Minetü'l-Kübra

Trigonometri üzerine yazılmıştır. Kendi kurduğu metoda göre hesaplamalar yer alır.

 Astronomi Alanındaki Keşifleri

Yıldızların Hareketleri

Yıldızların hareketlerinde hataların olduğuna inanan İbni Yunus, kendi yaptığı gözlemlerle yaşadığı dönemin astronomik haritalarındaki hataları düzeltmiştir.

Ay'ın Hareketleri

Ay'ın hareketlerini çok hassas bir biçimde inceleyen İbni Yunus, ayın hareketlerindeki bazı hataları düzelterek, bir ay boyunca Ay'ın her hareketini kaydetmiştir.

Mars'ın Hareketleri

Mars'ın uzaklığı hakkında, dönemine göre oldukça isabetli hesaplamalarda bulunmuştur.

İbni Yunus, İslam dünyasında hiç şüphesiz astronomi alanında önemli bir yer tutar. Özellikle günümüz kalibrasyon tekniğinin temellerini atmış olması, astronomi alanında yaptığı keşifler ve matematik konusundaki çalışmaları, onun birçok konuda öncü olmasını ve bir cazibe merkezi haline gelmesini sağlamıştır.

İbni Yunus, İslam dünyasında ve Batı'da astronomi alanında öne çıkan bir isimdir. Yaptığı keşifler, yazdığı eserler ve matematik konusundaki çalışmaları, İslam dünyasının en ünlü bilim insanları arasında yer almasını sağlamıştır.