Kamil İğdirli’nin vefatıyla tee 1999’a gittim, az da değil çeyrek yüzyıl olmuş, o vaktin Kastamonu’su pek daha güzeldi…
Tahammül edilebilir bir şehirdi en azından.
1999’a niye gittim?..
Genel ve yerel seçim bir aradaydı o yılın 18 Nisan’ında, sormayın bir curcuna, karnaval hatta.
Genel ve yerel seçimin bir arada yapıldığı ilk seçimdi…
Bugün “yerel seçim” kısmını yazalım, ilerde bir gün “genel seçim” mevzusuna da gireriz belki, gerek olursa.
Bir önceki yerel seçime (1994) göre…
Hem “parti” hem de “demografik” anlamda farklılıklar vardı Kastamonu’da (Merkez ilçe).
“Sol” alır mıydı?..
“Milliyetçi sağ” yoluna devam eder miydi?
Evvela altının çizilmesi elzem olan mevzu “demografik” etken…
“Nüfus”.
1994 yerel seçiminde “33 bin 981” olan seçmen sayısı…
1999’da “40 bin 562” oldu.
Öyle ki…
117 olan sandık sayısı 222’ye yükselmişti.
90’lı yıllar “göç” hızının tepede olduğu dönemdi…
Daha önceki yazılarımda altını çok çizdim 1990’lı yıllarda Kastamonu’nun göç hareketliliğini.
Kastamonu ili “dış göç” verirken…
Merkez ilçe de köy ve ilçelerden “iç göç” çekiyordu.
Bir önceki yerel seçime göre “6 bin 501” yeni oy vardı?..
Kim alacaktı bu yeni oyları?
O yıllar “Karaoğlan” ve “MHP” yıllarıydı çokça…
15 Şubat 1999’da, yerel seçimden sayılı gün önce, bölücü başının paketlenmesi Türkiye siyasetinin ibresini epey bir değiştirdi.
Şehirde “DSP” havası esiyordu…
Ecevit, 1980 askeri darbesinde bıraktığı Kastamonu Belediyesi’ni, yeniden alabilirdi pekala.
CHP adayı Faruk Nuhoğlu denklem içindeydi…
5 yıl önce kaybettiği koltuğunu geri almak için gün sayıyordu.
Sol seçmende tedirginlik yaratan durum, CHP ile DSP’nin kafa kafaya vuruşurken koltuğu “sağ” bir partiye kaptırmaktı, ki olacağı buydu…
MHP yanı sıra DYP ve ANAP da güçlüydü sağda.
Seçim “MHP, DSP, CHP, DYP, ANAP” arasında geçecekti…
“Fazilet Partisi” vardı misal, en ufak şans tanınmıyordu, ki “yüzde 8.5” (2 bin 759) oyda kaldı zaten.
Kastamonu şehri 1999’da “milliyetçi sağ, sağ, sosyal demokrat” renkteydi…
“Değişim” mi demeli bugünkü siyasi tabloya “dönüşüm” mü?
Sürpriz bir gelişme yaşandı…
Mart ayı ortasında CHP adayı Faruk Nuhoğlu yaşamını kaybetti.
CHP oylarının DSP’ye gideceği düşünüldü…
İkisi de sosyal demokrat kanattaydı nihayetinde.
O tarihlerde DYP ve DSP’deki seçim atmosferini yakından izleme fırsatım oldu…
İşyerimin komşu binasında DYP vardı, “arı kovanı” gibiydi daim, DSP ise müşterimizdi, lokanta dolup dolup taşardı “solun sağındaki” seçmenlerle.
Sabahlara kadar…
Her iki partinin ileri gelenleri ile mesaimiz vardı.
Siyasetin nabzı bizim dükkanda atıyordu adeta…
Hatta Cemil Özel’in bu minvalde bir “Antene Çarpanlar” köşesinin konuğu olmuş muyduk?
Belediye başkan adayları bir yandan…
Milletvekili adayları diğer yandan.
Seçim oldu…
Belediyeyi “MHP” kazandı.
1994 seçiminde “yüzde 25.02” (7 bin 415) oy alan MHP…
1999’da “yüzde 29.10” (9 bin 614) oya ulaştı.
İkinci sırada DSP vardı…
“Yüzde 25.32” (8 bin 364).
CHP aday çıkaramadı seçim kanunu gereği…
Vefat eden başkan adayına “yüzde 2.43” (804) oy verdi sol seçmen.
“Bin 970” geçersiz ve boş oy çıktı…
CHP seçmeninin çoğunlukta olduğunu varsaymak olası.
MHP ile DSP arasındaki oy farkı…
“Bin 250”.
“Aslan sosyal demokratlar”…
Seçimi kaybetti.
1999 yerel seçimlerinin rüzgarı 2004 ve 2009’da da sürdü, hatta, 2014’ü de alabilirdi, 2019’u aldı MHP…
2023 seçimini “parti içi çekişme” nedeniyle kaybetti.
1999 yerel seçimi “olgusunun üstünde yarattığı algı” ile Kastamonu siyasi tarihinde önemlidir…
Sosyolojik bir laboratuvardır.